اش و را

عاشورا (10-ام محرّم) ، یکی از مراسمهای ماتمی رویه شیعه، که به خاطر در کربلا 10-ام محرّم سال 61 هزاره (10 اکتبر 680 میلاد) کُشته شدن پسر علی‌ امام هوسین قید کرده می‌شود. عاشورا اساساً اختلافات منفعتهای گروههای گوناگون صنف حکمران آن زمان را نشان می‌دهد. شیه‌ها هر سال به یاد این فاجعه عزاداری می‌کنند. آنها روزهای اوّل عاشورا، علی‌الخصوص، 10-ام محرّم، جمعامدهای کلان ماتم برپا می‌نمودند.

ز نوهه‌های حزین مرثیه‌خوانها مردم به هیجان آمده، گروه متعصّبان «شاه هوسین، واه هوسین» گویان سینه‌زنی می‌نمودند، تن و سر خود را با زنجیر و شمشیر زخمدار و مجروح کرده فغان می‌برداشتند. برای حاضران طعامهای مخصوص (آشوری) تییار کرده می‌شد. روحانیان و دولتداران این مراسم را عادتاً بران گمراه نمودن مردم و اوج گرانن تعصّب دینی و میل­لی، در زمانهای آخر باشد، برای مبارزه بر ضد حرکت روالوتسیانی استفاده می‌نمودند. شکلهای دهشت‌آور عاشورا در ریس­پوبلیکم شرق ساویتی کیها برغم خورده است. در شرق خارجی باشد، زمینه‌های مهمّ عاشورا و تعصّب دینی ارچند که محدودتر شده است، هنوز باقیست.