اماچ

آماچ، آلت قدیمی جفترانیست، که در آسیای میینه، افغانستان و تیبیت استفاده برده می‌شود. آماچ از سه قسم: تیر، تنه و دسته عبارت است. تیر قسم اساسی آن بوده 2-3 متر درازی، 8-10 سانتی‌متر غفسی دارد. در طرف باریک تیر 2-5 سوراخی خرد هست، که آماچ را با یوغ  میپیوندد. تنه 1، 20 متر درازی داشته، غفسی قسم پایانی‌اش 15-. 18 سانتی‌متر، نزد دسته‌اش 10-15 سانتی‌متر شو­ده می‌تواند.

دسته را از چوب 10-12 سانتی‌متر تییار نموده به سوراخی قسم بالایی تنه محکم می‌کنند و جفتران به واسطة آن آماس را اداره می‌نماید. قسم غفس تیر را به سوراخی مخصوص در قسم پایانی (کجی کُندة آماچ) واقعبوده، با فانه مستحکم می‌کنند. پیش از شدگار زمین به نوگ تنه فانه گذاشته، تیر به یوغ پیوسته را به گردن گاوها (به دو برزه‌گاو، گاها خر) می‌بندند.

اماچ را تنها در ریانهای دوردست کوهستان و ز­مینهای خرد و ناهموار، که تکنیکه کار کرده نمی‌تواند، استفاده می‌برند. آماچ از پلوگ اروپایی با آن فرق دارد، که هنگام شدگار خاک را چپّه نکرده، تندا نرم می‌نماید.

دبیات: م و خ ا د د ا ن آ و ا. ، زیملیدیلی پمیرسکیخ تدجیکاو وخنه ا اشکشیمه. مسکو، 1975.