آکولیر (لات. oculus-چشم) ، قسم به چشم مشاهد نگراندشدة سیستم آپتیکیست (تیلیسکاپ، دوربین، میکروسکاپ و غیره)؛ برای مشاهدة ویزولّی تصویرهای حقیقی، که در سیستمههای آپتیکی ابژکتیو (مثلاً، پریزمه، کالّیمتار) حاصل میشوند، خذمت میکند.
وّلین بار آکولیر را گ. گلیلیی (1609) در غولبة بینش استفاده برده است، که لنزة آن منفی (پراکندهکننده) بود. از بس که آکولیرهای گلیلیی پریدمیتها را خیلی خرد کرده نشان (میدهند، آنها برای مشاهدههای استرانامی به کار نمیآیند. در میانههای عصر 17 عالم ندیرلند x. گیویگینس و آخر عصر 18 عالیم انگلیس ج. رمسدین آکولیر مثبت (جمعکننده) اختراع کردند، که تا حال استفاده میشوند.
ین آکولیرها از 2 لنزة هموار برجسته عبارتند. چنین آکولیر را با ابژکتیو یکجایه کرده، تصویر یگان چیز را در آن دیدن مومکی است. از آخر عصر 19 به توفیل ترقّیات آپتیکة حربی در دوربین، پیریسکاپ و غیره آکولیرهای مخصوص مکمّل استیفاده میشوند.