اکروگ اوطانامی تیمیر

آکروگ اوطانامی تیمیر (دالگن و نینیسهشا) ، در هیه-ت کشور کرسنایر رسفسر. 10 دسامبر 1930 تشکیل شده است. در دایرة قطب شمالی واقع است. از شمال آن را بحرهای کره و لپتیوها احاطه کرده‌اند. مساحت  862، 1 هزار کیلومتر2. اهالی‌اش 44 هزار نفر (1979) ، اساساً روسها، اینچنین دالگنها، نینیسها، نگنسنها، اینسها. زیچی اهالی در 1 کیلومتر2 0، 05 نفر.

به 3 ریان مأموری تقسیم شده، 1 شهر و 1 پاسیالکة تیپ شهر دارد. مرکزش شهر دودینکه. در حدود آکروگ اوطانامی تیمیر ریان معدن ناریلسک واقع گردیده است. تیرّیتاریة آکروگ اوطانامی تیمیر نیم‌جزیرة تیمыر (با جزیرهای   بین خلیجهای انیسیی و ختنگه) ، قسم شمال پشته‌کوه سیبری میانه، گلجزیرة زمین شمالی را دربر می‌گیرد. در جنوب غربی آن یک قسم همواری سیبری غرب جایگیر است. ثروتهای زیرزمینی: میس و نیکل (ناریلسک) ، انگشتسنگ، گاز و غیره. در شمال آکروگ اوطانامی تیمیر  هوزة کلان انگشتسنگ تیمیر موجود است.

یقلیم، زمستانش خیلی خنک (حرارت میانة ژانویه در دودین­که تقریباً-30*س) ، تابستانش کوتاه صلقین. روزخای آفتابی خیلی کم، هوایش سیرنم، تمام سال شمال سخت می‌وزد. حرارت می­یانة ژوئیه 2-13%. بارشات سالانه 110-350 میلیمیتر. دورة نشو رس­تنی 40-80 شباروز. موضع یخبندی خی­لی وسیع است. دریاهای کلان: انیسیی، پیسینه، ختنگه؛ کولهای کلان: تیمیر، لمه، پیسینا و غیره.

در زانة ارکتیکی قریب تماماً اشنه نیست، گل‌سنگ و بتّه‌زار خیلی کم. در کیسم تندروی بتت­زارهای تندروی، توس شمالی، مجنون‌بید، اشنه، گل‌سنگ، علف می‌رویند. در وادی ختنگه جنگلهای ارچه و توس و غیره زیادند. مساحت کلان را اشنه اشغال کرده است، که خوراک گوزن می‌با­شد. از عالم خیوانات گوزن شی­مالی، گوسفند کوهی، روباخ شمالی، گرگ، قاقم، خرگوش، از پرّنده‌ها بوم سفید، کبک سفید و تندروی وامیخورند. تابستان به اینها مرغابیها، قازها، قووان، ت­گه رها و دیگر پرّنده‌ها می‌آیند. از ماخیهای قیمت سیدشونده آزادماهی و تاسماهی موجودند. در بهرخا تیولین، مارج، بیلوخه، در یخها خرس سفید زندگی میک و نند.

در ساحلهای دریاهای پاپیگه‌ای و ختنگة نیم‌جزیرة تیمیر نشانه‌های زندگی آدمان دورة نیا­لیت یافت شدند. از آخر هزارة 1 میلاد در تیرّیتاریة تیمیر قبیله‌های سمادی-اچدادان خلقهای حاضرة این جا (دالگنخا، نینیسها و دیگر) مسکن شدند. اهالی محلی حیات کوچمنچیگی به cap بر­ده، با گوزن‌پروری، شکار و ماهیگیری مشغول بود.

روسها به نیم‌جزیره اوّلین بار در میانة عصر 16 و بعد در ابتدای عصر 17 آمدند، آنها باششگاههای زمستانه و دیهه‌ها می‌ساختند، بیشتر با صناعت و سودا مشغول بودند. طرز زندگی کوچمنچیگی، کمبغلی، کسلیها سبب تلفات کلان اهالی می‌گردید. تأمینات اهالی تیمیر در دست سوداگران بود. بنا بر این زندگی اهالی محلی به آنها وابستگی داشت. همراه شدنّ خلقهای تیمیر به پمپیریة روسیه capف نظر از سیاست مستملکداری، سرعت ترقّیات اقتصادی محل را تیزاند.

پس از روالوتسیة کبیر سوسیالیستی اکتبر هنوز در تیمیر حاکمیت ساویتی برقرار نشده بود. فقط بعد تارمار کرده شدن دسته‌های کالچک تابستان 1920 در تیمیر حاکمیت ساویتی برپا کرده شد. آخر سال 1920 در آکروگ اوطانامی تیمیر اتّحادیه‌های استحصالی برپا کرده شدند، که بعد آنها به ارتیلهای کاسبی تبدل یافتند.

پیشرفت ساحه‌های ن­و خواجگی اهالی تیمیر را به حیات مقیمی آورد. سال 1930 در است-پارت (دریای انیسیی) زواد کانسیرو ماهی ساخته شد. سالهای 1930 سودای دولتی و کااپیرتیوی وسعت یافته، کالخوز و ساوخازها تشکیل شدند. به تو­فیل گشاده شدن راه بهری شمالی حیات مردم تیمیر، اقتصادیات و مدنیّت آن به کلّی تغییر یافت. با قرار پریزیدیوم کیم-ا عمومیراسّیه از 10 دسامبر 1930 آکروگ ملّی تیمیر (دالگن و نینیسها) تأسیس یافت و مرکز آن دودینکه مویین گردید (از سال 1977 آکروگ اوطانامی تیمیر).

خلقهای تیمیر در سالهای حاکمیت ساویتی ساخت کاپیتالیستی را از cap گووزرانیده، از شکلهای خواجگی‌داری جماعه ابتدایی به سوسیالیزم گذشتند. در سالهای جنگ بزرگ وطنی خلقهای این سرزمین در عقبگاه محنت می‌کردند و در فرانتها می‌جنگیدند. آکروگ اوطانامی تیمیر  با آردین بیرق سرخ محنت (1973) و آردین دوس­تی خلقها (1972) مکافاتانیده شده است.

در استحصالات صناعتی آکروگ اوطانامی تیمیر صناعت معدن و ماهیگیری جای اساسی را اشغال می‌نمایند. گوزن‌پروری، شکار هیوان موییندار و ماهیگیری ساحه‌های عنعنوی خواجگی است. اینچنین چاروای شیرده و هیوانهای موییندار پرورش کرده می‌شوند. منبة انرژی‌اش: گاس-ا ختنگه و تاتس، که با انگشت کار می‌کند. انگشت و گاز استحصال کرده می‌شود.

میتلّورگیة رنگه ترقّی کرده است (کامبینت متالورگیة کوهی شهر نا­ریلسک). سال 1978 در آکروگ اوطانامی تیمیر 14 ساو­خاز بود. 3وادهای کارکرد ماهی در دودینکه، ختنگه و است-پارت واقع‌اند. سال 1978 1664 گاو، 320 خوک و 88 هزار cap گوزن شمالی داشت. نقلیات اساسی آکروگ: دریایی (اساساً با دریای انیسیی) ، بحری (با راه بهری شمالی) ، هوایی و راه آهن بندرهای اساسی: دودینکه، دیکسان، ختن­گه، گزاپراواد می‌سّایخه-نا­ریلسک گذرانیده شده است.

سال تحصیل 1978/79 در آکروگ اوطانامی تیمیر 28 مکتب معلومات عمومی (8، 7 هزار نفر طلبه) ، تکنیکوم ویتیرینری (334 خواننده) ، 44 مؤسسة تامکتبی (3162 نفر کودک) ، 3 کتابخانة عامّوی، موزی کشورشناسی آکروگ، 40 کلوب، 44 دستگاه فیلمنشاندیهی کار می‌کردند. گزیتة آکروگی «ساویتسکیی تی­مыر» («تیمیر ساویتی»، از سال 1932) نشر می‌شود. پراگرمّه‌های رادیو مرکزی و رادیو کشور شنوانده می‌شوند. رادیوشونوانی آکروگ به زبان روسی، نینیسی، دال­گم و نگنسنی است.