ایبیک

آیبیک (تخلّص؛ نام و فمیلیه موسی تاش‌محمداو؛ 10. 1. 1905، تاشکینت-1. 7. 1968، همان جا) ، نویسندة ساویتیک ازبک. نویسندة خلقی ازبکستان (1965) ، آکادمیک آکادمی فنهای رسّ ازبکستان (1943). از عایلم بافنده. انیویرسیتیت آسیای میانه را ختم نموده است (1930). اوّلین مجموعة شعرهایش-«احساس» (1926). مجموعة شعرهای «مشعل» (1932) ، داستانهای «قصاص» (1932) ، «جوره-آهنگر» (1933) در موضوع معاصر بوده، خلق را به مبارزة ضد جمعیّت کهنه دعوت می‌نمایند.

رامن اوّلین آیبیک «خون مقدّس» (1942)-حیات خلق ازبک را در سالهای جنگ یکم جهان انعکاس می‌نماید. رمان تاریخی ترجمیهالی «نوایی» (1945، مکافات دولتی ا.ج.ش.س.، 1946) مشهور است. سالهای جنگ بزرگ وطنی (1941-45) شعرهای وطن‌دوستانة «به جوانمردان»، «غلبه از ماست»، «مرگ به دشمنان»، «در بارة وطن» و غیره را ایجاد کرد.

داستان «همزه» (1948) به حیات و فعالیّت اساس‌گذار ادبیات ساویتی اوز­بیک همزه حکیمزاده نیازی و را­من «شبّادة وادی زرخیز» (1950، ترجمة تاجیکی‌اش 1960) به روزهای پرتشویش ساختمان کالخوزی بخشیده شده‌اند. مؤلف رمانهای «آفتاب خیره نمی‌شود» (1958)-از خصوص قهرمانی عسکران ساویتی در دورة جنگ بزرگ وطنی، «راه بزرگ»  (1967، ترجمة تاجیکی‌اش 1975) -در بارة روالوتسییی  آک­تیبر و پاوست ترجمیهالی «بچگی» (1962، مکافات دولتی رسّ ازبکستان به نام همزه) و غیره شعرهای «خاطره‌های پاکستان”(1950) ، داستاندای «ظفر و زُهرا» (1951) «حقیقتدوستان» (1954) ، پا­ویست «در جستجوی روشنی» (1956) به حیات محنتکشان پاکستان، مبارزة آنها برای صلح و دموکراتیه بخشیده شده‌اند. دیپوتت ساویت عالی ا.ج.ش.س. (دعوتهای 5-6).

با 2 آردین لنین، 4 آردین دیگر و مدالها مکافاتانیده شده است، در رسّ ازبکستان به نام آیبیک مکافات دولتی برای ادیبان در موضوعهای تاریخی ایجادکننده تأسیس گردیده است (1981).