ابهای زیرزمینی

آبهای زیرزمینی، آبهای قسم بالایی قشر زمین (تا چقوریهای 12-16 کیلومتر) را گویند، که در حالت مایع، سخت (یخ) و بر وامیخورند. آبهای 3یریزمینی با وزن خود حرکت‌کننده را آبهای زیرزمینی آزاد یا گرویتسیان، در روی ذره‌های جنسها چون پرده یا بر جا گرفته را آبهای زیرزمینی پیوست (ساربسییشده) ، در سوراخیهای خرد

جینسها درآمدمانده را آبهای زیرزمینی کپیلّیری می‌نامند.

وابسته به خصوصیت خالیگی جنسهای آبنیگهدار آبهای زیرزمینی مسامگی، ترقشی و کرستی می‌شوند. آبهای زیرزمینیی  مسامگی در peک، شغل و دیگر جنسهای شکسته‌پاره، ترقشی در طبقة جنسهای شخی (گرنیت و گنییسها) و ک ا ر س ت ی  در جنسهای محلولشون-ده (آهک‌سنگ، دالامیت، گج و غیره) جایگیر می‌شوند. قَبَتهای از آب گرویتسیان پُرشدة جنسهای کوهی   گاریزانتهای آبدار را تشکیل می‌دهند.

ز سطح زمین اوّلین قَبَت آبدار را گاری­زانته آبهای زمینی می‌نا­مند. در روی گاریزانت آبهای ز­مینی آبهای کپیلّیری و از آن با­لاتر زانة ایرسیه واقع گشته‌اند. از زهیدن آبهای باران و آبیارشونده در قَبَتهای آب‌ناگذر زانة ایرسیه آبهای موسمی جمع می‌شوند. در تگ گاریزانت آبهای زمینی گاریزانت آبهای فشارناک ارتیزینی خوابیده‌اند. در ترکیب آبهای زیرزمینی المنتهای گوناگون شیمیایی (به مقدار زیاد ک، na، سه، mg، fe، al، s، c، si، n، آ، h) ، اینچنین مادّه‌های آرگنیکی و گاز (سا*، آ*، n*، س*ن2 و غیره) موجودند.

ابهای زیرزمینی را از روی درجة مینیرلنا-کیشان به آبهای زیرزمینی شیرین (تا 1 گرمّ/لیتر) ، شور (تا 50 گرمّ/لیتر) و نمکاهای زیرزمینی (بیش از 50 گرمّ/لیتر) جدا می‌کنند. از جهت پیدایش آبهای زییزمینی انفیلترسیانی، کاندینسسیانی، سیدیمینتسیانی، مگمتاگینی یا که یووینیلی می‌شوند.

ابهای زیرزمینی فیلترسیانی-در نتیجة به زیر زمین زهیده گذشتن آبهای برفوباران و کول و دریاها، کان­دینسسیانی-به توفیل به آب تبدل یافتن بر و به قَبَت جنسهای مسامه و ترقشدار جایگیر شدن آن، سیدیمینتسیانی-در رفت جمع‌شوی تهشینها، مگمتاگینی یا یوویدلی-هنگام کریستلّبندی مگمه یا می‌تمارفیزم جنسهای کوهی به وجود می‌آیند. شیندا، مگمتاگینی یا یوویدلی-خنگام کریستلّبیدنّ مگمه یا می‌تمارفیم جنسدان کودی به وجود می‌آیند.

ابهای زیرزمینی یک قسم ذخیرة آب زمین را تشکیل می‌دهند. ذخیره‌های عمومی آبهای زیرزمینی خشکی بیش از 60 میلیون کیلومتر3 است. آبهای زیرزمینی را ثروت زیرزمینی می‌شمارند، که آنها بر خلاف نمودهای دیگر ثروتهای زیرزمین در پراسیسّ استفاده از نو برقرار می‌شوند. با تدقیق آبهای زیرزمینی گیدراگیالوژی مشغول است. در ا.ج.ش.س. زیاده از 100 ستنسیه‌های گیدراگیا­لاگی موجود بوده، بیشتر از 25000 پونکت نظارتی را دربر می‌گیرد.

در تیرّیتاریة تاجیکستان ذخیره‌های کلان آبهای زیرزمینی  موجودند. آنها بیش­تر آبهای شیرین ارتیزینی، چشمه‌های گرم و خنک، اینچنین آبهای مینیرلی و نمکابهای زیرزمینیند. آبهای زیرزمینی خوش‌صفت نوشاکی اساساً در قسمهای بالایی و میانة کانوسهای سیلاورد، وادیهای نزدیکوهی و زیر دریابادها جمع شده‌اند. محض همین جایها برای کافتن پرمه‌چاهها خیلی موافقند.

دیبیت این گونه چاهها در 1 ثانیه دهها و صدها لیتر را تشکیل می‌دهد. آبهای زیرزمینی برای از آب نوشاکی تأمین کردن اهالی و چاروای جمعیّتی و آبیاری زمینها، انچو­نین احتیاجات تکنولوژی کارخانه‌های صناعتی و معالجة بیماران، حاصل کردن نمک و یک قطار المنتهای شیمیایی (یاد، بار، برام و غیره) اهمیت کلان دارند.