نورتا

نورتا، قطارکوهیست در ولایتهای جیزّخ، سمرقند و نوایی رسّ ازبکستان، که آن را از نورتا وادی زرافشان، از جنوب وادی سنگزار و از شمال بیابان قیزیلقم احاطه کرده‌اند. نورتا شاخة شمالی غربی قطارکوه ترکستان بوده، از دو قطارکوه به هم متوازی-نورتای شمالی و نورتای جنوبی عبارگگ است. طولش 170 کم. بلندی‌اش به حساب میانه 1000-1500 م. قلّة بلندترینش-زرگر (2169 م). قسم غربی نورتا تارفت پست شده، به بیابان کرمینه پیوست می‌گردد.

نورتا از آهک‌سنگ، ریگسنگ و جنسهای می‌تدیارفی پلیا­زایی ترکیب یافته، به مقدار زیاد جنسهای فشانده دارد. در نورتا چشمه و سایاهای بسیاری موجودند، که اکثر سایها تابستان خشک می‌­شوند. سایهای کلانترینش: قراس و، ناروان، طوسین، آق تپّه، قُروق، میدان و غیره. آب آنها به وا­دی زرافشان جاری می‌شود.  ز هیوانها در نورتا گرگ، بز کوهی، کبک وامیخورد. یکی از شاخه‌های قطارقوهه نورتا-آقتاغ با مرمر خوش‌صفت خود (کان غازغان) مشهور است. نورتا را همچون جراگاه تابستانه استفاده می‌برند.