نیازی شوکت ناراویچ

نیازی شوکت ناراویچ (1905، بخارا-1962، دوشنبه) ، زبان‌شناس ساویتی تاجیک. از عایلة دهقان. از پدر و مادر یتیم مانده در خانة بچگان  تربیت یافته است. بعد ختم تحصیل سالهای 1927-1930 اوّل در دوشنبه و

سمرکند معلم کرده، بین سالهای 1930-1939 اوّل در آموزشگاه پیدگاگی، بعد در انستیتوت معلمی تاشکینت درس داده است. سالهای 1940-1947 در انستیتوت تدقیقاتی علمی مکتبهای وزارت معارف خلق رسّ تاجیکستان کار می‌کرد و از 1947 تا پایان عمر خادم علمی و مدیر سیکتار زبان انستیتوت زبان و ادبیات به نام رودکی اف رسّ تاجیکستان بود.

فعالیّت علمی و پیدگاگی نیازی از تألیف و ترتیب دادن کتابهای درسی متدی، دستورالعمل و پراگرمّه‌های تعلیمی آغاز یافته است. او  یکی از تشبثکاران الفبای لاتینی‌اساس تاجیکی بود. اوّلین کی­تاب درسی «گرمّتیکة زبان تاجیکی» (فونتیکه و مارفالوژی) برای آموزشگاههای پیدگاگی (1940) به قلم نیازی تعلق دارد. در تألیف کتاب درسی «زبان تا­جیکی» (مارفالوژی) با ل. بزرگزاده و ب. نیاز‌محمّداو (1941) همکاری داشت. نیازی یکی از مؤلفان «گرمّتیکة زبان تاجیکی» (فونتیکه و مارفالوژی) برای صنفهای 5-6 و «گرمّتیکة زبا­ن تاجیکی» (سینتکسیس) برای صنفهای 6-7 بود. اینجونین در تألیف کتاب درسی «گرمّتیکة زبانّ تاجیکی» (فونتیکه و مارفالوژی) برای دانشکده‌های عالی (1956) نیز اشتراک داشت. یک سلسله مقاله‌های علمی او-«کلمه‌سازی در اسم» (1949) ، «کلمه‌سازی اسم و صفت در زبان حاضرة ادبی تا­جیک» (1951) ، «عاید به حسه‌های نامی نطق در زبان تاجیکی» (1954) و غیره در جرنلهای علمی و متدی و تدقیقات ماناگرفی «اسم و صفت در زبان ادبی تاجیک» (1954) در شکل کتاب علی‌حده به طبع رسیده‌اند.

نیازی در تربیة زبان‌شناسان صاحب‌اختصاص نیز خذمت شایسته‌ای کرده است.