نتیورمارت

نتیورمارت (فرنس. nature morte-طبیعت بی‌جان) ، جنر صنعت تصویریست، که در آن گل، میوه، سبزه‌وات، پرّنده، اشیای روزگار، دسترخوان پرنعمت، آلات جداگانه» محنت و غیره تصویر کرده می‌شود. جز اشیای بی‌جان (مثلاً، اشیای روزگار) در نتیومارت پریدمیتهای طبیعت زنده را از موقع طبیعیشان چودا کرده، همچون چیز علی‌حده تصویر می‌کنند (مثلاً، ماهی، گلدسته و غیره). اینچنین تصویر موجودات زنده امثال حشرات، پرّنده، درّنده و حتّی آدمان به نتیومارت بیگانه نیست، به شرطی، که آنها مقصد اسلی را قوّت دهند و پرّه‌تر کنند. حبیب‌الله‌اف نتیورمارت پامی­ری، 1964.

تسویر اشیا در نتیورمارت ماهیّت خاص بدیعی دارد و رسّام می‌تواند در آن آبرزهای مکمّل و معنیهای غنی را انعکاس نماید. پیدایش نتیورمارت با تقویت اسلوب ریلیستی در صنعت تصویری علاقة عضویی دارد. نخستین نمونه‌های جداگانة نتیورمارت در فریسکه‌های مصر قدیم و نمایه‌‌های دورة ایلّینیزم دچار می‌آیند.

نتیورمارت در اوراپه همچون جنر مستقل در عصر 17 تشکّل یافت. در انکشاف آن قصّة رسّامان اتلیه (م. کروجا، پ. بانتس، ج. ریکّا) ، هلند (پ. کلس، و. خیده، و. کلف) ، فلندریه (ف. سنین-دیرس، یه. فیّت) ، اسپنیه (ف. سرب­رن، ا. پیریده) و غیره کلان است. نتیورمارت‌نگاری در عصرهای 18-19 با سعی رسّامان ج. شردین، ه. دیلکروه، پ. سه‌زنن (فرنتسیه) ، ف. گایّه (اس­پنیه) ، و. ون گاگ (هلند) ، ف. پ. تالستایی، ا. ت. خروتسکیی (راس­سیه) به بسیار بازیافتهای تازه نا­یل گردید. عنعنه‌های ریلیستی نتیورمارت را رسّامان برجستة عصر 20 د. ریویره، د. سیکییراس (می‌کسیکه) ، ر. گوتّوزا (اتلیه) ، علی‌الخصوص رس­سامان روس-ک. ا. کاراوین، ا. ه. گربر، م. ف. لریاناو و دیگر انکشاف دادند. رسّامان ساویتی (پ. پ. کانچلاوسکیی، ا. ا. مشکاو، ا.           و. کوپرین، م. س. سرین و دیگر) جنر نتیورمارت را به پایة بلند برداشته، جنبه‌های ریلیستی آن را تکمیل دادند. نتیورمارت در ایجادیات رسّامان تاجیک سالهای 50 مقام پیدا کرد. نتیورمارت‌نگاران نمایان تاجیک پ. ا. فلباو، م. خوش‌محمّداو، 3. حبیب‌الله‌اف، ا. عبدالرحماناو و دیگر می‌باشند.