نسیمی سعیدیمام‌الدّین

نسیمی  سیدیمام‌الدّین (تقریباً 1369-1417، هلب) ، شاعر آذربایجانی. از عایلة دهقان. به زبانهای آذربایجانی، فارسی و عربی شعر گفته است. تخلّصهای دیگرش-«هاشمی»، «سند»، «هوسینی». شاعر در محیط اهل خونر به کمال رسیده، علمهای فقه، منطق، ریاضیات، هیعت و غیره را آموخته است. نسیمی شاعر آزادفکری بو­ده، در اشعارش به قدرت خرد انسان باوری اظهار کرده است و وحدت وجود را ترغیب نموده است. نسیمی برای لاابالی و آزادفکری‌اش به تعقیب روحانیان متعصّب گ-ریفتار شده، با فتوای آنها زندبزینده پوست کنده شد. موافق اخبار مؤلفان اثرهای تاریخی و تذکرنویسان نسیمی به زبانهای آذربایجانی، فارسی و عربی سه دی­وان داشته است.

هالا تنها دیوان فارسی و آذربایجانی نسیمی دسترس محقّقان می‌باشد. نسیمی در غزل و رباعی استاد بود. baی به مقابل ظلم فئودالی و تعصّب دینی cap برداشته، در حمایه خرد و حقیقت سخن رانده است. در عینی زمان اشعار او از آهنگهای میستی­کی فانی بودن دنیا خالی نیست، ولی ای آهنگها اکثراً با عنعنه‌های اومانیستی نظم شرق آمیزش یافته‌اند. بعضی شعرهای نسیمی در تتبع حافظ گفته شده‌اند. ایجادیات نسیمی به شاعران آذربایجانی و فارس-تاجیک تأثیر رسانیده است.

نوسخه‌های دستنویس دیوانهای نسیمی در کتابخانه‌های ترکیه، عراق، سو­ریه، مصر، ایران، شهرهای پریج، لاندان، کیمبریج، آکسفارد، باکو، لنینگراد، تبیلیس، تاشکینت موجودند. دیوان فارسی نسیمی سااهای 1850، 1887 در استامبول به طبع رسیده است. سال 1926 قسمی از دیوان فارسی نسیمی با چندی از اشعار ترکی‌اش در باکو چاپ شد. کاملترین نشر دیوان فارسی نسیمی چاپ باکو (1972) است. ناشر آن حمید مودهمّدزاده از دستنویسهای نادر، اینچنین از بیان و جنگهای زیادی استفاده کرده است.

دبیات: اریف م. ، استاریه ازیربید­جنسکایی لیتیرتورы، بک و، 1971؛

رسل ه. ، امام‌الدّین نسیمیی (خیات و اجاد) ، تاشکینت، 1973.