نخلی بخارایی (تقریباً 1581-86، بخارا-تقریباً 1645-50، بلخ) ، شاعر تاجیک. با تخلّص «کرامی» هم شعر گفته است. در زادگاهش خط و سواد برآورد. چند مدّت در مدرسه تحصیل کرده، از علمهای رسمی زمان بهرهمند گردید. از جوانی به شعرگویی پرداخته است. نثاری در «موزکّیر-ال-احباب» خبر میدهد، که «مولانا نخلی صورت خوب و صورت مرغوب دارد.
سخنانش دلکش و محبوب ارباب قلوب است». او غزلی را همچون نمونة اشعار نخلی بخارایی نیز آورده است. مطربی هم نخلی بخارایی را همچون شاعر نامی یاد میکند. شهرت نخلی بخارایی او را به دربار امامقولیخان کشید. در دربار هم زندگی نخلی بخارایی یکمرام نمیگذرد. عوامفیریبی اهل جاه، فسق و فجور، بیقدری سخن و غیره باعث آن میگردد، که نخلی بخارایی دربار را ترک نماید. نخلی بخارایی شاعر صاحبدیوان بوده، غزل، قصیده، رباعی، قطعه، مثنوی، ترکیببند و غیره سروده است. مخصوصاً در غزلسرایی ممتاز بوده است. شکایت از زمانه، ترنم عشق پاک، پند و حکمت و غیره از موضوعهای اشعار او میباشد.
دبیات: س ا ی ف ا ا و ن. ، نخلی بخارایی، دوشنبه، 1969.