مویینه، تارهای نیچمانند مهین و نازکی را گویند، که از پوست بدن آدم و عموماً شیرخورها میبرآید. مویی بدن شیرخورها را از تأثیر مکانیکی، خنکی و غیره محافظت میکند. قسم در روی پوست بودة مویی تار و قسم در زیر پوست بودة آن باشد، ریشهای موی را نامیده میشود. تار از حساب ریشه انکشاف مییابد و غذا میگیرد. ریشة مویی در خلتچة مویی جایگیر شده است. به خلتچة مویی راه غدودهای روغن اطراف آن گشاده میشود. در غلافک درون خلتچة مویی پیازک مویی جایگیر شده است. مویی نمکهای نیتروژن، فاسفار، سلفور، نتریی، کلیی، کلسیی، مگنیی، آهک، منگن، مس و غیره دارد. مویی از سه قَبَت عبارت است: قبت مرکزی (مغز) ، مابینی (پوستلاخ) و بیرونی (کوتیکوله). هوجیرههای مغز و پوستلاخ پیگمینت میلنین دارند، که رنگ مویی (سیاه، ملّه، سفید، سفیدتاب، سرختاب و غیره) به آن وابسته است. سرعت سبزش و مدّت انکشاف موی شیرخورخا گوناگون میباشد. موی بیشتر آنها در فصلهای بهار و تیرهماه ریخته از نو میبرآید. نمود ظاهری، درجة سبزش و دوامات انکشاف موی آدم به سنّ و سال، حالت سیستمههای عصب و اینداکرینی او، سرایت و نگاه و بین مویی وابسته است. در آدم سالیم مویی ماهی به حساب میانه 1-1، 5 سم میسبزد. جنگیلکنی شیمیایی، رنگکنی، مدّت دراز زیر آفتاب یا در خنکی سرلوچ گش-تن، بسیار شستن (در 7-10 روز یک مراتیاه شستن توصیه کرده میشود) و غیره به سبزش مویی تعسیر منفی میرساند. در بارة بیماریهای مویی نیگ. پیادیرمیه، سیباریّه.
Инчунин кобед
سفی ابوالعلا عبدالمؤمن جاروتی
سفی ابوالعلا عبدالمؤمن جاروتی (سال تولد و وفات نامعلوم) ، لغتنویس فارس-تاجیک (عصر 15). در …