شهر قدیمه در حدود رسّ گرجستان. باششگاههای اوّلین در مسخیته به هزارة 2 تا میلاد تعلق دارند. مسخیته تا عصر 6 پایتخت ابیریه (گرجستان شرقی) ، بعدتر مرکز دین در گرجستان بود. از سال 1937 در تیرّیریتاریة مسخیت منتظم حفریات آرشیالوگی گذرانیده میشود. در قسم شمالی شهر قبرستانی کافته شد (هزارة 2 تا میلاد-عصر 9 میلاد) ، که در آن اشیای منسوب مراسم دفن یافت شدند. در ساحل راست دیهه کوره، دمنة اکراپال ارمزسیخ (عصر 4-3 تا میلاد-ابتدای میلاد) ، در ارمزیسخیف باقیماندههای قصر پیدا شدند. در مسخیته انچونی دیر سمتوره با معبدش و کلیسای جامی سویتیسخاویلّ متعلّق به عصر 11 باق ماندهاند. در نزدیکی مسخیته معبد جور (سالهای 6-7) موجود است. در زمان حاضره مسخیته شهر-ممنوعگاه یادگاریهای معماری. دارای زوادهای چوب و تخته، مصنوعات سفالی، کارخانههای صناعت مخلّی و موزی کشورشینامی میباشد.