موقنّع

موقنّع (سال تولد نامعلوم-وفات 783) ، لقب هاشم اب-ن حکیم-پیشوای شورش خلقهای آسیای میانه به مقابل است-لاگران عرب و فئودالان و اشرافان محلی. در یکی از دیهه‌های مرو در عایلة کاسب به دنیا آمده است. در جوانی کازر بوده است. بنا به معلومات نرتخی فعالیّت سیاسی‌اش در عهد امویان cap شده است؛ یکی از سرهنگهای ابومسلمبوده، در شورش او به مقابل امویان اشتراک داشته است؛ علمهای زمان خود، از جمله عمل افسونگری، چشمبندی را نغز آموخته، از شخصان معرفتناک زمان بوده است. مقنّع در سالهای 50 عصر 8 همچون ترغیبکنندة تعلیماتی به میدان برآمد، که آن به عقیده‌های مزدکیه اساس یافته بود. مقنّع خلق را به مبارزة فعالانه بهر برطرف کردن نابرابریهای سیاسی و اجتماعی و حکمرانی اجنبیان دعوت می‌نمود. مقنّع را برای ترغیب ای عقیده حکومتداران عرب سالهای 60 دستگیر کرده، به یکی از زندانهای بغداد پرتافتند. مقنّع بعد چند سال از محبس گریخته، به مرو آمد. در این جا او ترغیب عقیده‌های خود را دوام داده، طرفداران و هم‌مسلکان زیادی پیدا کرد. سال 776 صادقترین طرفداران خود را به دیهه و شهرهای ماوراءالنهر فرستاده، خلق را به مبارزة مسلّح ضد فئودالهای و اشرافان محلی و استیلاگران عرب دعوت نمود. مقنّع در خود همین سال با 36 نفر طرفداران نزدیکش از دریای ام و به سغد گذشت و دیری نگذشته در این جا و بعدتر در سراسر ماوراءالنهر به حرکت خلقی راهبری نمود. نگرید نیز عصیان مقنّع.

دبیات: عینی صدرالدّین. ، عصیان مقنّع. آچیرک تاریخی-تقیقی، استالین‌آباد، 1944؛ نرشخیی م. ، بخارا تریخ، تاشکینت، 1966؛ استاریه تدجیکسکاگا نراده، تام 2، کنیگه 1، مسکو. ، 1964؛ گفوراف ببدجن گفوراویچ ب. گ. ، تدجیک. دریونییشیه، درینیّه ا سریدنیویکاویه استاریه، مسکو. ، 1972.