‌محمّد ابن هندوشاه نخجوانی

‌محمّد ابن هندوشاه نخجوانی (سال تولدش 1288-سال وفاتش نامعلوم) ، منشی، نثرنویس، لغت‌نویس عصر 14 فارس-تاجیک. محمّد در دربار پسر رشید‌الدّین فضل‌الله وزیر-غیاث‌الدّین رشید منشی بود. سپس به خدمت سولتن ویس (1356-1374) داخل شده، در فنّ انشا کتابی با نام «دستول-ال-کاتب فی تعیین-ال-مراتب» (1365-1366) تألیف کرد. این اثر در روشن ساخ­تن مسئله‌های تاریخ، اقتصادیات، سیاست و مدنیّت ممالک شرق نزدیک عصرهای 13-14 سرچشمة پرقیمت است. آن را مورخ ساویتی ا. ا. علیزاده در دو جزء (ج. 1، 1962؛ ج. 2، 1973) در ما­سکوه به طبع رسانیده است. محمّد از جملة نخستین لغت‌نویسان فارس-تاجیک (بعد قطران تبریزی و اسدی طوسی) بوده، در تاریخ علم و ادب فارس-تاجیک با تسویف فرهنگهای «سیهاه-ال-فُرس» و «سیهاه-ال-عجم» شهرت دارد. «سیهاه-ال-فُرس» سال 1962 در تهران به طبع رسیده است. «سیهاه-ال-عجم» لغت فارسی-عربی-ترکی بوده، از آن نسخه‌های دستنویس باقی مانده است. فرهنگ آچیرک گرمّتیکی این زبانها را نیز در بر گرفته است.

د .: زرینیه‌ادی گ. گ. ، پیرسید­سکی سلاوریه «سыخخ-ال-ادجم» یه «سم-20- ال-فُرس». تزیسы داکلداف می‌جوو­زاوسکایی کانفیرینتسی پا ارنسکایی فیلا­لاگی، د. ، 1988.

س. عمراناو.