‌محمّد ابن ابوبکر سمرقند

موهمّد ابن ابوبکر ثمرقندی

(سال تولدش نامعلوم-وفاتش 1197، س­مرقند) ، حقوق‌شناس فارس-تاجیک. دایر به جریان زندگی‌اش معلوماتها کمند. سرچشمه‌های دسترس خبر می‌دهند، که دورة بچگی محمّد در سمرقند گذشته است. سپس در بخارا تحصیل می‌کند. اکثر علمهای رسمی زمانش را از بر نموده، خیلی مشهور می‌گردد و همچون یکی از نمایندگان مدنیّت و معرفت آسیای میانه و خراسان شناخته می‌شوند. بعضاً به محمّد نسبت سمرقندی، بخارایی، شرقی، قُمی هم می‌دهند، زیرا در این جایها زندگی و ایجاد کرده است. میراث علمی محمّد از «شرعت-ال-اسلام الا دار-اس-سلام» («دینی، که به خانة (جنّت) سلامتی می‌برد») به زبان عربی (سال تألیفش معلوم نیست) و «هیدایه» عبارت است. این اثرها مسئله‌های مختلف دین و شریعت، قانون و قاعده‌های زندگی، عایله‌داری، مناسبت در عایله، مناسبت فرزندان به اهل بیت و پدر و مادر، خوداداره‌کنی و غیره را در بر می‌گیرند. صرف نظر از کارکتر دینی و صنفی داشتنش میراث محمّد برای تحقیق و تدقیق و روشن نمودن بعضی مسئله‌های تاریخ قانون‌شناسی علمی تاجیک از اهمیت خالی نیست. اثرهای محمّد در ذخیرة دستنویسهای انستیتوت شرق‌شناسی اف رسّ ازبکستان (رق. 2459/1، 3735/1، 5588، 4803 (iv) محفوظند.

د .: عبدالله‌اف ا. . حکمتول ل آ ا و سمرقند عالملر، تاشکینت. 1069، ص، 36.

و. نظیراو