مار پیچان
(boidae) ، یک عایلة خزندههای بیزهر را گویند، که به قطار مارها منسوب است. درازیاش از 5 سم تا 11 م. موشکهای تنهاش خیلی پرقوّت، گوهرک چشمش عمودی. اکثر م. پ؛ دو شش دارد. استخوان کاس و پایهای قفایش چون عضو رودیمینتی (عضوهایی، که در پراتسیسّ انکشاف تاریخی فونکتسیة خود را گم کردهاند) باقی مانده است. رنگش گوناگون است. 80 نمود مار پیچان، که به 2 زیرایله و 22 جنس تقسیم میشود، اساساً در تراپیکه و سوبتراپیکه مسکن میباشد. در ا.ج.ش.س. 4 و از جمله در تاجیکستان 1 نمود مار پیچان (اگوخ tataricus) هست. مار پیچان در بیشه، دشت و صحراها، بالای درختها و در آب زندگی میکند. بعضی نمود مار پیچان تخمگذار و بعضی دیگرش تخمزیندزا میباشد. مار پیچان شیرخورها، پرّنده، کلتهکلاس و دیگر هیوانها را میاخورد. پیتانها (بعضی نمودهای مار پیچان، که درازیشان تا 10 م میشود) حتّی خوک وحشی و گوزی را فرو برده میتوانند. حادثة به آدم هجوم کردن آنها نیز معلوم است. گوشت و رنگن بعضی مار پیچان برای خوراک استفاده میشود؛ از پوست آن پایفزال، چرچینواری و مالهای دیگر تییار میکنند.
د .: چیرناو س. ا. ، فونه تدجیکسکایی سّر، ت. 18، پریسمыکیوشییسیه، د. ، 1959.
س. ا. سید علییف.