مانتین
(montaigne) میشیل دی (28. 2. 1533، کُشک مانتسن، نزدیکی باردا-13. 9. 1592، همان جا) ، فیلسوف و نویسندة فرنسوی. معلومات ابتدایی را در خانه گرفته، کالج را ختم کرد، حقوق را آموخت. سال 1580-88 اثر اساسی خود «تجربهها» را نشر نمود. جنر ادبی و فلسفی ملاحظة حادثههای کانکریتی تاریخ گذشته و حاضره، معیشت و خلق آدمان گوناگون، وضع و درجة مدنیت و خود اصطلاح «ایسّی» («تجربه») را مانتیویدیا جاری کرده است. آزاداندیشی و سکیپتیتسیزم گمینستی مانتیویدیا به مقابل سخالستیکة عصر میانگی، احکام کلیسای کتالیکی، فهمش مسیحی خدا، جهالت و بیرحمی حاکمان، هورافات و تعصّب، انرخیه و خودسری فئودالی روانه شده بود.
مانتیویدیا تعلیمات دینی جاودانی روحpo رد نموده، به فهمش متیرپلیستی شعور همچون خاصیت جزئی متیریه نزدیک میشود. سکیپتیتسیزم مانتیویدیا، بر خلاف اگناستیتسیزم، معرفتپذیری عالم را رد نمیکند. مانتیویدیا اخلاق جمعیّت موتمدین را تنقید کرده، آدم را به خودفعالییتی و کارنمان زمینی هدایت مینماید. اکثر غایههای مانتیویدیا به ش. مانتیسکیا، معارفپروران عصر 18 و ج. ج. روسّا قرابت داشتند.
س .: آپыتы، ت. 1-3، م. ، i960.
د .: استاریه فرنتسوزسکایی لیتیرتورы، ت. 1، م.-ل. ، 1946؛ رыکاوه ن. ،
م. ماыتین، در کیت .: پیستیل فرنتسیه، م. ، 1964.