مالیکییت
(ار.-مالک بودن، صاحبی، خوجینی) ، شکل جمعیّتی تاریخاً مونیین از خود کردن اسعمتهای مادّی، این در آن مناسبت بین آدمان در پراتسیسّ استحصالات جمعیّتی ظاهر میشود. مالکیت در داخل استحصالات مادّی به وجود آمده، ساحههای تقسیمات، مبادله و استعمال را دربر میگیرد. مناسبتهای مالکییتداری به واسطههای استحصالات اساس مناسبتهای استهسّالی آدمان میباشند و آنها در نوبت خود تمام دیگر مناسبتها را مویین میکنند (نیگ. بزیس و ندسترایکه). مالکیت وابسته به درجة انکشاف اقتصادی جمعیت و کارکتر موافقت قوّة کارگری و واسطههای استحصالات جمعیّتی و خصوصی میشود. مناسبتهای جمعیّتی، که به شکل مویین مالکییتداری اساس یافته است، با حقوق مالکییتدارن کانکریتی تاریخی به ترتیب درآورده و در اساس قانونهای دخلدار عملی مال و ملکداری تنظیم کرده میشود. در دورن جماعه ابتدایی واسطههای استحصالات و محصول محنت مالکیّت جماعه بود. مالکیّت خصوصی گردیدن واسطههای استحصالات به استثمار آدم، تقسیم صنفی جمعیت آورده رساند. در دورة غلامداری واسطههای استحصالات و غلام مالکیّت غلامدار بود. در دورة فئودالیزم مالکیّت فئودال به واسطههای استحصالات و پیش از همه به زمین اساس مناسبتهای استحصالی را تشکیل میداد. در برابر مالکیّت فئودال مالکیّت دیهقای و کاسب نیز وجود داشت، که آن را آلات استحصالات و خواجگی خصوصی تشکیل میکرد. در دورة کاپیتالیزم مالکیّت کاپیتالیستی به واسطههای استحصالات حکمفرما است، ولی کارگر کرایه مالکیّت کاپیتالیست نیست. مالکیت در دورة ساتسیلیزم عمومیخلقی (دولتی) و کالخوزی و کااپیرتیوی میباشد. در ا.ج.ش.س. برابر غلبة روالوتسیة اکتبر و برپا شدن دیکتتورة پرولتاریت مالکیّت کاپیتالیستی بودن واسطههای استحصالات برهم خرد، واسطههای استحصالات به مالکیّت ساتسیلیستی تبدل یافت. در ا.ج.ش.س. برابر مالکیّت جمعیّتی مالکیّت شخصی گرجدنها هم وجود دارد. کانستیتوتسیة ا.ج.ش.س. به گرجدنها حقوق داده است، که مالکیّت شخصی خود (درآمد، پساندازهای محنتی، اسباب و انجام روزگار و اشیای استعمال) را داشته باشند. در اساس آمیزش دو شکل مالکیّت ساتسیلیستی (دولتی و کالخوزی و کااپیرتیوی) در رفت ساختمان کمونیزم مالکیّت یگانة عمومیخلقی کمونیستی به وجود میآید.
د .: مرکس ک. ، اینگیلس ف. ، منیفیست پرتیام کامّوپیستی، د. 1968؛ کالیساو ا. د. آبشیستوینّیه سابستوینّاست نه سریدستوه پرایزوادستوه-آسناونایی پرایزوادستوینّایی آتناشینی ساتسیلیزمه، ل. ، 1007؛ کمچینکا یه. س. ، پریورشینی ساتسیلیستیچیسکایی سابستوینّاست و کمونیستیچیسکویو سابستوینّاست، م. ، 1070.