ما-تسزы

ما-تسزы، مادی (479-400 تا م .) ، فیلسوف و خادم سیاسی خیتای قدیم، اساس‌گذار مکتب فلسفی مایها. او به مقابل کانفوتسییچیگی، که حکمرانی اشرافیة میراثی را تنزّل‌ناپذیر می‌دانست، مبارزة غایوی می‌برد. نقطة اساسی تعلیمات ما-تسزы و شاگردان او دعوتیست به برقرار کردن مناسبت آدمی در بنیاد پرینتسیپ کیهانی «محبّت کلّ و منفعت طرفین». این نقطه، که به یکی از رکنهای اساسی کانفوتسییچیگی مقابل است، یک نوع دلیل اخلاقییست به غایه برابری آدمان. ما-تسزы آدمان را به همکاری، شغل محنت فایده‌ناک و انکار زوری و جنگ دعوت نموده، عقیدة به کارهای راهبری مملکت تعیین نمودن آدمان عاقل و قابلیّتناک را ناوابسته از موقع جمعیّتیشان ترغیب می‌کرد. ما-تسزы به عرفان مید آورده باشد هم در تعلیمات او یک قطار عنصرهای متریالیستی دیده می‌شود. بعدتر در اساس عقیده‌های ما-تسزы و شاگردان وه‌ای نظریة معرفت ساده متریالیستی به میان آمد و آن در انکشاف افکار فلسفی خیتای قدیم خذمت کرد.