میلتیق
اسلحة آتشفشانیست، که در شکار و کار حربی استفاده میشود. در عصر 12 عربها اختراع کردهاند. در اوّل ملتق از میلن به دستة چوبی شناندهشدهای عبارت بود. ملتقهای قدیمه را با پیلته آتش میدادند (از این رو، آنها را خلق ملتقهای پیلتگی مینامند). عصر 14 در اوراپه ملتقهای سفته-میله به وجود آمدند (وزنشان تا 70 کگ). در عصر 16 در اسپنیه ملتقهای مکمّلتر-مشکیتها پیدا شدند (وزنشان 8-10 کگ). با مشکیت از مسافة 200 قدم به نشان رسیدن ممکن بود. در ا-های 17-18 ملتقهای رهپیچمیله ساخته شدند، که در عصر 19 جای ملتقهای سفتمیله را پرّه گرفتند. (ملتقهای سفتمیله فقط چون ملتقهای شکاری باقی ماندند). mیلتیقهo رخپیچمیله (وینتاوکه) به تیر حرکت چرخزننده داده، آن را دور. پرواز و نشانرس ماگرداند. با اختراع آلت ضربة (بایاک) ، پیستان، پتران متالی و تشکیل اصول تیرجایکنی سرعت تیراندازی ملتق خیلی بلند شد و تا نیمة عصر 19 اکثر ارمیهها با ملتق رخپیچمیله مسلّح گردیدند. نمونة ملتقی، که اسلحهساز روس س. ا. ماسین سال 1891 ساخت، در جنگهای یکم جهانی و گرجدنی وسیع استفاده شده است. این م. سال 1930 تکمیل داده شد و ملتق 7، 66 مّة نمونة سالهای 1891-1930 نام گرفت. ملتق مذکور چنین صفتها دارد: زودی تیرپرّانی دقیقهای 10-12 مراتبه؛ دوری نشانگیری و پرواز تیر 2000 م؛ نشانرسی بیخطا 400 م؛ وزنش 4 کگ (با نیزش 4، 5 کگ). اگر به این گونه ملتق نشانگیرک آپتیکی گذاشته شلد، آن گاه دوری نشانرسی بیخطا تا 800 م میرسد.
تا عصر 17 ملتقهای شکاری و ملتقهای جنگی از هم فرقی نداشتند. به ساختن ملتقهای مخصوص یکمیله از دومیلة نسبتاً سبک شکار از عصر 17 شروع نمودند. ملتقهای شکاری حاضره سه نوعند: سفتمیله، رخپیچمیله و تیرییو ساچمگی. غیر از این، ملتقها از روی تعییناتشان به ملتقهای شکاری، اسپورتی، شکار کسبی و تیرپرّانی تقسیم میشوند. در اتّفاق ساویتی نمودهای گوناگون ملتقها را اساساً زواد توله استحصال میکند.