میخنیکة زمین،
علمیست، که حالت شدّتناکی و دیفارمتسیانی زمین، شرطهای مستحکمی آن، فشارآوری به دیوار بنا و انشائات، استواری قَبَتهای زمین و غیره را میآموزد. در مکانیکة زمین به ساخت و حالت فیزیکی زمین وابسته بودن خاصیتهای مکانیکی تدقیق کرده میشود. توصیههای مکانیکة زمین در لایحهکشی تهکرسی و اساس بنا و انشائات، ساختمان انشائاتهای زیرزمینی، نیفتیپراواد و گزاپراوادها، برای پیشگوی درجة دیفارمه تسییشوی و استواری نشیبیها استفاده میگردند. مکانیکة زمین برای ترتیب دادن پراگنازها از معلوماتهای گیالوژی اینجینیری، گیدراگیالوژی اینجینیری و مکانیکة محیط یکلخت استفاده میبرد. پروبلم مکانیکة زمین اساساً با دو راه حل کرده میشوند: 1) اصول نظریهوی و عملی، که در آن مسئلة مکانیکة زمین به حلّ مسئلههای متیمتیکی اساس مییابند و پرمیترهای اساسی این مسئلهها حتماً در تجربه (در لبارتاریه و بیواسطه در محل) دسترس میگردند؛ 2) اصول مدلاین را در موردهایی استفاده میبرند، که حلّ مسئله کماعتیماد باشد. در ساحة مکانیکة زمین بار اوّل عالم فرنسوی ش. کولان (1773) عاید به نظریة جسمهای پاشخورنده تدقیقات گذراند، که یک قطار نتیجههای آن تا حال در حساب و کتاب فشار تکیها وسیع استفاده میشوند. با تدقیقات عالم امیریکایی ک. تیرتسگ (نیمة اوّل عصر 20) دورة نو انکشاف مکانیکة زمین آغاز یافت.
الیمان ساویتی نظریة نو موازنت خدّی زمین را کار کردند (و. و. ساکالاوسکیی، و. گ. بیریانتسیف، س. س. گلوشکیویچ، م. و. ملыشیف) ، مسئلههای وابستگی بین زمینهای دوفزه و سیفزه را حل نمودند (ن. م. گیرسیوناو، د. ا. پالشنّ، و. ا. فلارین و دیگ .) ، چون ساحة نو علم اساسهای م. ز.-را به وجود آوردند.
قیسم زیاد زمینهای تاجیکستان زمینهای سست است. ایمینهای ناحیههای دوشنبه، کولاب، قُرغانتپّه، که گروه زمینهای سست فرورونده (ایاسّی) را تشکیل میدهند، مسئلههای لایحهکشی بنا و انشائات را دشوار گرداندهاند. فیلیل انستیتوت اساس و انشائات زیرزمینی (دوشنبه) و انستیتوت پالیتیخنیکی تاجیکستان مسئلههای کشیدن لایحههای بنا و انشائات را در زمینهای سست، اصولهای پرقوّتتر ساختن اساس و تهکرسیها را حل میکنند (ا. ا. موسالین، ا. ن. سکولیتسکیی، ا. غ. تانیراف، ا. و. عبداللهاف، ا. گ. ویلفند) و به استحصالات توصیههای عملی میدهند.
ه. ا. موسمی.