مهمود تارابی
(سال تولد نامعلوم، دیهه تاراب ش. بوخا را-وفات 1238، نزدیکی ش. کرتینه) ، راهبر شورش خلقی ضد فئودالان مغول و محلی در آسیای میانه 1238). محمود تارابی از عایلة هنرمند بوده، غلبیرسازی میکرد. از نام زادگاهش او را تارابی نامیدهاند. محمود تارابی از خواهرش کسب طبیبی را نیز آموخته بسیار آدمان را طبابت نموده است و در بین مردم آبروی و اعتبار زیادی پیدا کرده است. او در تاراب و گردو اطراف آن با خشم و غضب برآمد کرده، خلق را به مبارزة ضد میتلاگی رام و طرفداران آنها دعوت میکرد. حکومتداران بخارا از پتتهای محمود تارابی ترسیده، بارها به کُشتن او کوشش کردهاند. ولی محمود تارابی هر دفعه از نیتهای غرضناک دشمنانش پهای برده، جان به سلامت میبرد. نهایت با سرداری او بر ضد ظلم و استبداد استیلاگران مغول و فئودالان محلی شورش خلق cap زد، که آن در تاریخ با نام شورش محمود تارابی مشهور است.
مورّیخان عصرهای میانه، که اثرهای خود را از نقطة نظر نمایندگان صنفهای دارا تألیف میکردند، این شورش و علیالخصوص شخصیت خود محمود تارابی را با کینه و عداوت به قلم دادهاند. مس. ، چنین نوشته است، که محمود تارابی خود آدم دیوانهطبیعت بوده، به وهای فقط آدمان پستفطرت پیروی میکردند. ولی در اصل محمود تارابی مبارز ثابتقدم و صاحبتدبیر راه آزادی اهل محنت بود. از این جاست، که محمود تارابی در تاریخ خلق تاجیک و دیگ. خلقهای آسیای میانه مقام برجسته دارد. نیگ. شورش محمود تارابی.
د .: گفوراف ب. گ. ، تدجیک. دریونییشیه، دریونیّه ا سریدنیویکاویه استاریه، م. ، 1972؛ برتالد و. و. ، ساچ. ، ت. 1، م. ، 1963.