مهمود غزنوی

مهمود غزنوی ابوالقاسم (تقریباً 969/71-1030) ، سلطان از سلالة غزنویان (998-1030). محمود غزنوی سیاست جنگجویانه بر­ده، حدود دولت خود را خیلی وسیع کرد. سال 999 خراسان را ضبط کرده، به سرحد دولت قراخانیان آسیای میانه نزدیک شد. سال 1008 در نزدیکی بلخ قراخانیان را شکست داده، زمینهای بالاآب هر دو ساحل ام و، از جمله ویل. خوتلان را زیر دست کرد. محمود غزنوی سال 1002 سیستان را ضبط کرده، س-های 1010-11 با دشواری زیاد ولایت کوهی تا این وقت مستقل غوp (بالاآب د. خیریرود افغانستان)- را به خود تابع نمود. محمود غزنوی برای به زیر حاکمیت غزنویان درآوردن ویل-های غربی ایران با دولت عالی بوج جنگیده، ره‌ای و اصفهان را ضبط کرد. سال 1017 به خوارزم لشکر کشید، خوتلان، قبادیان، چغانیان و دیگ. ولایت و دولتها را باز به خود تابع نمود. محمود غزنوی سالهای 1000-27 به هندوستان شمالی 17 یورش کرده، آن را غارت و صدها هزار آدمان را اسیر گرفت. جنگهای غارتگرانة محمود غزنوی زیر بیرق اسلام برده می‌شد. اقتدار حربی محمود غزنویpo دسته‌های غلامان ترک و «غازیان» اسلام تشکیل می‌کردند. محمود غزنوی در تاریخ همچون پادشاه ظالم و تاراجگر مشهور است. در عهد او دولت غزنویان به اوج ترقّی رسیده باشد هم، مملکت خراب و خلق قشّاق گشت. محمود غزنوی همه گونه ظهورات ناراضیگی محنتکشان را پخش کرده، به مقابل بدعتها: قرمطیها، اسماعیلیها، شیه‌ها و دیگ. مبارزه برد. سیاست ،. محمود غزنوی به منفعت طبقه‌های بالایی جمعیت بود. او پایتخت دولت خود-غزنه را به یکی از شهرهای زیبا و کلان تبدل داد. محمود غزنوی در دربار خود عالمان و شاعران زیادی را جمع نموده، خود را پرستار علم و ادب وانمود می‌کرد. در اصل او علم و ادب را برای مستحکم ن­مودن اساسهای ایدئولوژی دولت دینی و فئودالی خود استفاده می‌برد.

د .: گفوراف ب. گ. ، تدجیک. دریونییشیه، دریونیّه ا سریدنیویکاویه استاریه، م. ، 1072.

ق بابایف.