معلومات آخرین
Home / علم / مهمود چلبی

مهمود چلبی

مهمود چلبی یبن محمّد (با نام مرنم چلبی نیز مشهور می‌باشد) (سال تولد نامعلوم-وفات 1525) ، ریاضی‌دان و هیت‌شناس عصر 16 تاجیک. نبیره و شاگرد قاضی‌زادة رومی. بعد از تنزّل مکتب علمی سمرقند و مانند الا‌الدّین قوشچی و دیگ. به ترکیه می‌رود و در آن جا عنعنه‌های عالمان سمرقند را دوام می‌دهد. از محمود چلبی آثار گرانبهایی باقی مانده است. از اثرهای او «دستور-ال-عمل فی تصحیح-ال-جدول» (شرح و جدولهای رصدخانة سمرقند) ، که به زبان تاجیکی نوشته شده است، در کتابخانه‌های اورا­په، از جمله در پریج (ش 171) و استامبول (ش 2697) ، «شرح و رسالت-ال-فتحیه» (شرح به رسالة استرانامی الا‌الدّین قوشچی «ری­سالة فتحیه») در کتابخانة پ­ریج محفوظ می‌باشند. یک قطار اثرهای محمود چلبی به مسئله‌های مویین کردن سمت قبله آیدند. مکمّلترین آنها «رساله فی تحقیق سمت-ال-قبله» می‌باشد، که در کتابخانة استامبول محفوظ است. محمود چلبی در ریاضیات به حساب کردن قیمت فونکتسیه‌های تریگانا­میتری کنجها مشغول شده، قیم­ت sin 1°-را با اصول نو حساب کرد (تا محمود چلبی الا‌الدّین قوشچی قیمت sin گ-را حساب کرده بود) ، که در «رسالت-ال-جیب-ال-نامّه» («رساله در بارة سینوسها») آورده شو­ده است. رسالة دیگر محمود چلبی، که «ری­ساله فی-ربع-ال-موکنته رات» («رساله در بارة چاریک موقنترات») نام دارد، از حساب و کتاب کمانهای کورة آسمان بحث می‌کند.

ه. قرباناو.

Инчунин кобед

سفر

سفر (عربی-تهی، خالی) ، ماه دوّم سالشماری قمری هجری، که از 30 روز عبارت است. …