مهفیل ادبی، انجمن ایجادی ادیبان همفکر و همروهیه. در تاریخ ادبیات تاجیک محفل هادبی بیشتر در دربار شاهان و حاکمان تشکیل مییافت. در این جمعامدهای ادبی اکثر شاعران قصیدهسرایی میکردند. امّا بیرون از دربار هم محفلهای ادبی وجود داشتند. نظر به معلوماتها در خانههای عبدالرحمان جامی، علیشیرن نوایی، در عصر 19 و اوّل عصر 20 در خانههای احمد دانش و صدر ضیا نیز محفلهای ادبی بودهاند. میرزا عظیم سامی در «مرآت-ال-خیال» نام اثر نثری خود از وجود محفل ادبی مدرسة گاوکُشان با سروری شاعر و عالم تاجیک سعدالدّین ماهر خبر میدهد، که در آن جا ادیبان جوان علمهای عروض و قافیّه را میآموختند. پیدایش محفل ادبی در اوراپه به «عصر طلایی» مدنیّت ریم (عصر 1 تا م .) تعلق دارد. در تاریخ ادبیات روس تشکیل محفل ادبی در عصر 18 آغاز یافت. اوّلین شخصانی، که محفل ادبی تشکیل کردند، ا. پ. سومراکاو و م. م. خیرسکاو بودند. بعد از ریف. اکتبر محفل ادبی در نزد تشکیلات پرالیتکولت، فابریکه و زوادها، ریدکتسیههای جرنل و گزیتهها و مکتبهای عالی برگزار میشدند، که به ترقّیات ادبییات ساویتی کمک کلان رساندند.
ز. حسناو