مگنیتیزم زمین،
مگنیتیزم زمین در نتیجة تأثیرات منبعهای دائمی، که اندرون زمین جایگیرند و فقط به تغییرات سست عصری (وریتسیهها) دچارند و منبعهای بیرونه (تغییریابنده) ، که در مگنیتاسفیرة زمین و یوناسفیره جایگیرند، به عمل میآید. وابسته به همین میدان گیامگنیتی دائمی (اساسی، 99%) و میدان گیامگنیتی تغییریابنده (1%) را فرق میکنند.
میدان گیامگنیتی دائمی به ساخت داخلی زمین و تأثیر جریانهای گردبادشکلی قعر آن علاقهمند است و در نقطههای گوناگون سطح زمین هر خیل میباشد. میدان مگنیتی زمین قطبهای مگنیتی دارد، که با قطبهای گیاگرفی موافق نمیآیند و موقع آنها با مرور زمان تغییر یافته میایستد. برای آموختن میدان مگنیتی دائمی و تقسیمات آن در فضا قیمتهای در جایهای گوناگون چِنکردشدة ن، d، i-را به خریطه داخل میکنند (خریطههای مگنیتی ترتیب میدهند) و نقطههای به قیمتهای یکخِلة المنتهای مگنیتیزم زمین موافقاینده را با خطها مینیوندند (نیگ. ازاختها). در نتیجه، خط میلهای یکخِله (ازاگانهها) ، خط تمایلهای یکخِله (ازاکلینها) و خط تشکیلدهندههای افقی یکخِله (عضادیزمهها) و غ. حاصل میشود (رسم 2). از بس که المنتهای مگنیتیزم زمین به درجة نمایان تغییر یافته میایستند، هر زمان عنیق کردن خریطههای مگنیتی لازم میآید.
تمایول شدّتناکی و کارکتر تقسیمات المنتهای مگنیتیزم زمین از قیمت میانه (نارمل)-ا میدان برای موضع مویین اناملیههای مگنیتی نامیده میشوند. وابسته به انتینسیویت و بزورتی مساحت دربرگیرنده اناملیههای جهانی (که به منبعهای عمقی زانههای زمین علاقهمند میباشند، مس. ، اناملیة سیبری شرقی، اناملیة برزیلیه و غ .) ، ریگیانلی و لاکلی موجودند. اناملیههای ریگیانلی و لاکلی را در قشر زمین نامنتظم تقسیم شدن جنسهای کوهی از المنتهای فیرّمگنیتی بایی مویین میکند و این اناملیهها به ساخت گیالاگی و ستروکتورة تیکتانیکی محل علاقهمند میباشند، که این اساسی متدهای مگنیتامیتری انکشاف ثروتهای زیرزمینی میگردد.
میدان گیامگلیتی تغییریابنده را جریانهای الکتری گردبادشکل در قَبَتهای بالای اتمسفره-یوناسفیره به وجود میآرند. آن از وریتسیههای دوری و غیریدوری عبارت است. وریتسیههای دوری به موقع زمین نسبت به آفتاب علاقهمند بوده، از روی قانونیّت مویین در دوام شباروز، سال از دور خروج آفتاب آشکار کرده میشوند. وریتسیههای غیریدوری (مس. ، طوفان مگنیتی) در نتیجة به زمین نزدیک شدن سیل ذرههای زریدناکی، که از ساحههای فعال آفتاب بیرون پرتافته شدهاند، به عمل میآیند. تدقیقاتهای گیامگنیتی را با یاری مگنیتامیتره، ستنسیههای مگنیتی، رصدخانههای ژئوفیزیکی، یوپّتیهای مخصوص، ستنسیهای شناور، سمالیاتها، ردیفان مصنوع و غ. میگذرانند. آموختن مگنیتیزم زمین برای حل کردن مهمترین مسئلهها، از جمله تدقیق پراتسیسّهای تیکتانیکی، که در قَبَتهای چقور زمین به وجود میآیند، جستجوی ثروتهای زیرزمینی، مشاهدة پهنشوی رادیوموجها در فضا و غ. اهمیت کلان دارد.