مدنیّت cویرغان، مدنیّت آرشیالوگی عصر برنجی (هزارة 2 تا م .) ، که در حدود خوارزم پهن شده بود. سال 1945 کشف گردیده است. احتمال دوام مدنیّت کلتمنار دورة نیالیت بوده، با مدنیّت امیرآباد عوض شده است. میانة هزارة 2 تا م. با مدنیّت تازباغاب برابر انکنشاف یافته، منبعد به آن همراه گردید. قرارگاههای مدنیّت سویرغان در ساحلهای ریزشگاخ دریای ام و واقعند. اقامتگاهها اوّلها رویزمینی بوده، شکل بیزه را داشتند، دیرتر نیمزمینکنهای راستکنجه میساختند. در دورههای آخر مدنیّت سویرغان باششگاههای کلان مساحتش 250×150 م به وجود آمدند. اهالی با زراعت و چارواداری مشغول شده، آلات را از
سنگ و برنجی میساخت. برای مدنیّت سویرغان ظرفهای سفالی تگپهن جلادار گردنش کوتاه و تنهاش مدوّر خاص است.