قتران شرفوزمان تبریزی

قatpoh شرفوزمان تبریزی (تقر. 1013، شادیاباد تبریز-1083) ، شاعر آذری نسل فارس-تاجیک. در زادگاهش تحصیل کرده، پس از کسب کمال به شعرنویسی cap کرده است. مدّتی در خدمت حکمران گنجه بود. ق. با ناصر خسرو، که 28 اوگ. 1046 به تبریز رسید، ملاقات کرده است. بنا به معلومات ناصر خسرو ق. «شعری نیک می‌گفت، امّا زبان فارسی نیک و نمی‌دانست»، پیش وه‌ای آمده، دیوان منجیق و دقیقی را می‌خوانده است و «در معنی عورا مشکل بود» از و پرسیده، شرحش را می‌نوشته است. و پیوسته دیوانهای شاعران را ازبر نموده، تمام لغت و شرح معنیها را با پرسوج و آموخته، برای خود لغت‌نامه‌ای با عنوان «تفاسیر فی-ل-لغات-ال-فُرس» ترتیب داده است. در نتیجة چنین آموزش اسلوب ضمنی و داخلی شعرش با اسلوب مکتب شعر و شاعری رودکی و معاصران و خیلی نزدیک و حتّی مانند گردیده است. به این سبب پس از نایاب شدن دیوان رودکی اشعار ق.-را به و نسبت داده‌اند و س. 1897 در تهران به عنوان «دیوان رودکی» کتابی چاپ شد، که اساساً از اشعار ق عبارت است. حالا در علم ادبیات‌شناسی این مسئله تا اندازی روشن گردیده، میراث ق. به نامش مقرّر شده است. دیوان اشعار ق. از قصاید و ترکیب‌بند، قطعو و غزل و رباعی عبارت است. اکثر قصاید و روان و ساده سروده شده، شاعر به موضوعهای اخلاقی و اجتماعی دقّت داده است. در بعضی قصاید و قیتاتش به تکلّف و صنعتهای لفه‌ای اعتبار داده است.

ه. عبدالله‌اف.