قبرستان اسفر، یادگاری آرشیالوگی منسوب به هزارة 1 ا. ، که در هوالی ش. اسفرة ویل. لنینآباد واقع است. آن را باستانشناسان ب. ا. لتыیین (1934) ، ت. گ، آبالدویوه (1936) و کارمندان این-ت تاریخ اف رسّ تاج. (1958) تدقیق نمودهاند. ق. ا. از دو گورستان عبارت بوده، در ادبیات علم نام قبرستان «اسفره-1» و «اسفره-2» معلوم است. «اسفره-1» در ساحل د. اسفره واقع گشته، 70 پشته را در بر میگیرد. مسافة بین پشتهها 5-10 م. پشتهها را شغل پوشیده است. قبرهای حفرشده لحددار و عادّیند. در آنها میّت را یکتایی و cap به جنوب یا شرق دفن کردهاند. دو کیناتف (یک نوع قبر) نیز کشف گردیده است. از قبرها کرسی، طبق و کوزة چوبی، سبت، ظروف سفالی، کارد و پیکانهای فلزی، موهره و غ. یافت شدند.
ی. د. سلتاوسکیه.