خونیچ

خونیچ، بزرو (mediasia macro-phylla) ، یک نوع گیاه بسیارساله‌ای است از عایلة چترگولها. پایهش: راست (تا 1، 5م قد می‌کشد) ، سیرشاخ. برگش کلان، سه‌گوشه. گلش میده (ماههای ژوئن-اوگ. می‌شکفد). meوه‌اش (درازی‌اش تا 7 مّ) اوگ.-سینت. می‌پزد. xونیچ خاص پامیر و آلایی وتیانشان غربیست. در تاجیکستان (ق – کوههای زرافشان، حصار و درواز، اینچنین موضعهای تاجیکستان جنوبی و شرقی؛ 1300-2800 م از س. ب .) بیشتر در منطقه‌های جنگلزارن گرمسیر   (شیبلیک) و پهنبرگ، ارچه‌زار، دشت علفزار، نشیبیهای کوه، مرغزار بلندکوه سنگلاخ و شغل کنار سایی و ساحل دریاها می‌روید.

xونیچ یکی از گیاههای معمول خوراکیست. آن را به مانند ویشیم به هر گونه طعام می‌‌اندازند. خوراک را خوشهزم و خوش‌طعم می‌کند، اینچنین اشتهاآور است و عضوهای هاضمه را تقویت می‌دهد. برگ خشک آن را به چکّه، دوغ، جرغات می‌‌اندازند. شیر را تا یک ماه از ویران شدن نگاه می‌دارد. ریشه‌اش زهرناک است، پوست را به مانند اغن (یوغن) می‌سوزاند.

خونیچ را بز نغز می‌خورد و فربه می‌شود. برگ و پایة xونیچ (دورة می‌وبندی) 9، 3% پراتیین، 8% سفیده، ، تا 1% روغن، 5، 5% کراتین دارد. میوه‌اش گلیکازید، برگ و پایهش 0، 4-1% روغن ایفیر، بیخش 0، 1-0، 35% پیوستهای کمرینی دارد.

د .: خادجیمتاو م. [و دیگ. ]، سادیرجنی کمریناوыخ سایدینینیی و نیکاتارыخ ویدخ سیم. apteaceae. «ازو. ان تدجیکسکایی سّر»، 1081، م 2؛ فلاره تدجیکسکایی سّر، ت. 7، ل. ، 1984.

م. خاجیمتاو.