خولفای راشدین

خولفای راشدین (خلیفه‌های راستکار) (632-661) ، دورة حکمرانی چار خلیفه (ابوبکر، عمر، عثمان، هیدر (علی‌) را که با محمّد خویشی اولادی یا عایلوی داشتند، در بر می‌گیرد. بعد مرگ محمّد (س. 632) و به سر خلافت آمدن ابوبکر بسیار از قبیله‌های عرب، که اسلام را قبول کرده بودند، از او رویی گرداندند. در نتیجة جنگهای طولانی به ابوبکر میسّر گردید، که همة قبیله‌های عرب را در نیمجز. عربستان از نو به تصرّف خود درآورد. بعد مرگ ابوبکر قبیله‌های عرب را عمر به ضبط سوریه، فلستین، مصر، عراق و ایران روانه کرد. در عهد عمر دیوان معاش عسکرها، دیوان معاش شخصان دولتی تأسیس یافته، سالشماری هجری (از روز هجرت محمّد از مکّه به مدینه-س. 622) جاری کرده شد. بعد کُشته شدن عمر خلافت به عثمان رسید.   ازبسکی عثمان از منصب خود سوءاستفاده می‌کرد (گرفتن مبلغهای کلان از خزینة خلافت برای خود از خویشاوندانش، به منصبهای بلند پیشبری نشدن خویش و اقربایش و غ .) ، مردم آشوب برداشته، او را به قتل رسانیدند. علی‌ به خلافت رسیده، خواست سوریّه را، که در آن جا مواویه حکمران بود، به دست درارد، ولی این به او میسّر نگردید. هیدر به کوفه کوچیده، خواست با مدد عربهای عراق مواویّه را شکست دهد، امّا او در جنگ برتری پیدا کرده نتوانست. حسن (پسر علی‌) بعد مرگ پدر کشش کرد جای او را بگیرد ولی مواویه او را به وسیلة پول و مال از این اقدام بازداشت. در عهد xولفای راشدین عربها ضبطکاریهای زیادی کردند.

غ. غایب