معلومات آخرین
Home / علم / ختهای هندی

ختهای هندی

خطهای هندی، گروه خطهای آسیای جن. شرقی، که منبة عمومی پیدایش و پرنسیبهای یگانة ساخت الفبایی دارند.
قدیمترین نوع خط هندوستان کتیبه‌های هیروگلیفی رمزکُشایی نشدة مُهرها (هزارة 3-2 تا میلاد) می‌باشند، که از ماهینجا درآ و هرپّی به دست آمده‌اند. نخستین آثار ادبی رمزکُشایشده به عصر 3 تا میلاد تعلق دارد و به خط هجایی برهمی نوشته شده است. اکثر خطهای هندی در اساس برهمی که از چپ به راست نوشته می‌شد، به میان آمده‌اند. برابر برهمی عصرهای 3 تا میلاد-5 میلادی در هندوستان خط کهراشتهی نیز وجود داشت.
ین خط هندوباختری بوده، در اساس خط آرامی تکمیل یافته است. قدیمترین کتیبة خط کهراشتهی به عصر 3 تا میلاد، آخرینش به عصرهای 4-5 منسوب است. بعداً جای خط کهراشتهی را خط برهمی گرفت، در اساس آن سه شاخة خطهای هندی-شمالی، جنوبی، جنوب و شرقی به میان آمدند. به شاخة شمالی خطهای هندی خطهای گوپتی (عصرهای 6-10) ، خط تیبیتی، (عصر 7) ، نگری (عصرهای 7-8) شکل تاکامولیافتة آن-دیونگری معمولترین الفبای هندوستان شمالی برای ثبت آثار زبانهای هندی، مرتهی و سنسکریت است) ، شرده (عصر 8) ، نیوری (عصر 12) ، خط بنگال (در عصر 15 پرّه تشکّل یافته است) ، خط عاریه‌، خط گوجراتی؛ گورموکهی (عصر 16) ، کیتهه، مهجانی و غیره داخل می‌شوند.
به شاخة جنوبی خطهای هندی، که شکل حرفهایشان اساساً مدوّر است، ختیگرنتهه (عصرهای 5-6) و الفبای چار زبان امروزة هندوستان جنوبی: کنّده و تیلوگ و (ا. 5) ، ملیلی (عصرهای 8-9) و تمیلی (عصر 7) متعلّقند.
ختهای در اساس خط قدیمی پلی تشکّل‌یافته: سینگلی، برمگی، کیمیری، لاسی، ته‌ای، خطهای قدیم هندوخیتایی و اندانیزیه، که اساساً بیرون از خاک هندوستان انکشاف یافته‌اند، به شاخة جنوب و شرقی خطهای هندی منسوبند.

Инчунин кобед

سفر

سفر (عربی-تهی، خالی) ، ماه دوّم سالشماری قمری هجری، که از 30 روز عبارت است. …