غولموش

غولموش، هایبورغک (ochoto-nه) ، یک جنس هیوان شیرخور زرگوشمانند را گویند. درازی‌اش تا 2ا سم، گشش کوتاه، دومش کوتاه ظاهراً ناعیان (60-80 مّ). پایهای پیش و قفایش قریب یک‌خِله‌اند. تابستان رنگش از زردچه تا قهوه‌رنگ سرختاب، زمستان زردچة خاکستریست. در دنیا 12 نمود غ. زندگی می‌کند. در ا.ج.ش.س. 7 نمود غ. هست. غ.-ها در محلهای گشاد دامنکوه و کوه (تا بلندیهای 6 هز. م از س. ب .) ، قسمة دشتهای هموار و منطقه‌های سیرسنگ شغلزار مسکن می‌گیرند. گله-گله زندگی می‌کنند. تمام روز و شامگاه سیرحرکتند. آواز غ. چیرّاسی است. غ. هیوان علفخور بوده، برای زمستان تا 20 کگ علف و شاخچه‌های خشک ذخیره می‌کند. 5-6-تا بچه می‌زاید.

در تاجیکستان دو نمود غ. وامیخورد: غ.-ا گشکلان (آ. گاو-lei) و غ.-ا سرخ (آ. rutila). درازی تنة غ.-ا سرخ تا 23 سم بوده، گشش نظر به گش f.-های دیگ. درازتر (تا 31 مّ) است. تابستان پوستش بر زردچتاب، زمستان خاکستررنگ زردتاب می‌شود. غ.-ا گشکلان در شرق پامیر و قسماً در جن. شرق بدخشان (تا بلندی 4800 م از س. ب .) گوروه-گوروه شده، بیشتر در کاواکیهای سنگلاخ و قسماً در مرغزارهای بلندکوه خانه می‌سازند. در 1 گه سنگلاخهای پامیر تا 20-25-تا غ.-ا گشکلان وامیخورد. غ. از نیمة تابستان cap کرده رستنیها را میخوشکاند و برای زمستان در زیر سنگ و ترقشهای نزد خانه‌اش پنهان می‌کند. در یک سال 2-3 مراتبه (از اپر. تا ژوئیه) افزایش می‌کند و هر بار 2-5-تا بچه می‌زاید.

غ.-ا سرخ نیز ساکن خاص بلندکوه بوده، از بسیار جهتها به غ.-ا گشکلان مانند است. جسماً هم با آن قریب یک خیل، ولی رنگش دیگر خیل است. پوست غ.-ا سرخ تابستان زرد سرختاب، زمستان خاکستررنگ می‌شود. اساساً در ق-کوههای حصار، زرافشان، ترکستان، اینچنین بدخشان شیم. ، غربی (2000-3500 م از س. ب .) بیشتر در سنگلاخها (در 1 گه 20-30 cap) ، در کاواکیهای سنگ و کفیدة شخها زندگی می‌کند. از ژوئن تا اوگ. برای زمستان‌گذرانی خوراک غن می‌کند. تا 5-8 کگ رستنی جمع می‌آرد. در یک سال 2-3 مراتبه (از اپر. تا ژوئیه) نسل می‌دهد، هر دفعه 2-5-تا بچة بنا و پشمدار می‌زاید. حملش 30-32 روز دوام می‌کند. بچه‌هایش در بهار سال آینده بالغ می‌شوند. غ.-po سوسار، قاقم و دیگ. هیوانها داشته می‌خورند.

د .: عبدالسّلاماو ا. ا. ، به‌یوه و. گ. ، لیندت ا. ا. . عالم هیوانات تاجیکستان، د. ، 1981؛ جیزن جیواتنыخ. ملیکاپیتیوشی، ال زویر، ت. 6، م. ، 1971؛ فونه تدجیکسکایی سّر، ت. 20، چ. 1، تس. ، 1974؛ تدجیکیستن، پریراده ا پریرادنыی ریسورسы، د. ، 1982.

گ. س. دویداف.