فرزیالوژی (از یونانی رhrasis-عباره، افاده و لوژی) ، یک قسم زبانiیناسیست، که مجموع ترکیب، عباره، جملههای ریخته و استوار، قانونیّتهان انکشاف و کتگوریهای لنگویستی آنها را میآموزد. چنین افادههای ریخته و استوار زبان را واحدهای فرpیالاگm (فرزیالاگیزمها) مینامند. به واحدهای فرزیالاگی زبان دو و یا زیاده کلمههای مستقلمعنا (مثلاً، گرگ باراندیده-شخص دانا؛ مکّار؛ سلمة سقط-چیز زیادتی؛ از عالم گذشت-فوتید، از صد گلش یک گلش هم نشکفته است-خیلی جوان؛ چنمش روشن شد-تولد کرد و غیره) داخل میشوند. واحدهای فرزیالاگی ساخت استوار داشته، عنصرهای ترکیبی آنها را بیاساس تغییر دادن ممکن نیست. مثلاً، اگر عبارة فرزیالاگی راست گپ به شکلهای حقیقت گپ، گپ راست، یا راستی گپ عوض شود، خصوصیت فرزیالاگیش را گم میکند. امّا واحدهای فرزیالاگی نیز هستند، که جزءهایشان تغییر مییابند. مثلاً، به جای افادة از دل و جان بعضاً با دل و جان، با جان و دل، از جان و دل هم میگویند، که همچون شکلهای گوناگون یک واحد فرزیالاگی به یک معنا استفاده میشوند. اکثر واحدهای فرزیالاگی دارای تابش و جلای خاص ملّی بوده، ترجمهاشان به دیگر زبانها دشوار است.
فرزیالوژی همچون علم مستقل در زبانشناسی معاصر سالهای 40 و 50 به وجود آمد. فرزیالوژی تاجیک تاریخ دور و درازا دارد. در اوّلین لغتها («لغت فُرس»، «فرهنگ سروری»، «فرهنگ جهانگیری»، «برهان قاطع»، «فرهنگ رشیدی»، «بهار عجم»، «غیاث-ال-لوگات» و غیره) واحدهای فرزیالاگی نیز تفسیر یافتهاند. در آموزیش فرزیالوژی تاجیک ن. معصومی، د. تاجییف، م. فاضلاو، ا. میراایف و دیگران سهم کلان گذاشتهاند. x مجیداف.
دبیات: مجیداف ه. ، فرزیالوژی زبان حاضرة تاجیک، دوشنبه، 1982.
Инчунин кобед
سفر
سفر (عربی-تهی، خالی) ، ماه دوّم سالشماری قمری هجری، که از 30 روز عبارت است. …