فیروزاباد ابوطاهر محمّد

فیروزاباد ابوطاهر محمّد ابن یعقوب ابن محمّد ابن ابراهیم ابن مجد‌الدّین شافعی شیرازی (1327، شهر کازرون شیراز-1415) ، لغت‌نویس عرب. ایرانینجاد. در شیراز، وسیت، بغداد و دمیشق تحصیل کرده، 10 سال در بیتولموقدّس درس گفته است. به مصر، مکّه و دهلی (5 سال) مسافرات کرده است. اثر مهمّ فیروزابادی «قاموس-ال-محیط» می‌باشد، که شرح و تفسیر 60 هزار مادّة لغوی را در بر می‌گیرد. مؤلف بار اوّل در لغت‌سازی عرب از علامتهای شرطی[- «معروف» (برای کلمه‌های معروف) …-«جمع» (شماره) ، … -«موضع» (مکان، جایی)… -«بلاد» (شهر، کشور) ، … -قریه (دیهه) و غیر] استفاده کرده است. شرح کلمه‌ها مختصر است. مأخذهای استفاده‌شد‌ه نامبر نگردیده‌اند. «قاموس-ال-محیط» بار اوّل سال 1817 در کلکتّه نشر شد. ترجمه‌های فارسی و ترکی آن موجودند. پس از اثر فیروزابادی کلمة عربی «قاموس» برای افادة فرهنگها و اثرهای انسیکلوپدی معمول گردید.
دبیات: بیلکین و. م. ، عربسکیه لیکسیکالوژی، مسکو، 1975.
ف. اسایوه.