جومهوری ایکودار

اکودار، ریسپوبلیکة ایکودار (ایکودار) ، (rcpublica del ecuador) ، دولتیست در شیم. غربی امیریکة جنوبی. مساح. 283، 6 هز. کم2 (یکجایه با حاضره‌ها). اهالی‌اش 9، 3 ملن نف. (1985)؛ 40% هندوهای امیریکایی، 40% دورگه‌ها، 10% سفیدپوستها و 10% زنگیها. زبان رسمی-اسپنی. دین حکمران-کتالیک. پایتختش کیتا. 20 مضافات دارد. سردار دولت و حکومت-پرزیدنت. آرگن عالی قانون‌برآر-کانگریسّ ملّی.

ه. اساساً در ارزهای ایکوتار واقع گشته است. به 3 قسم اساسی تقسیم می‌شود: آرینتی-در شیم. شرق، سیرّه-در مرکز و کاسته-در غرب. آرینتی همواریهای نزدیکوهیست، بلندی‌اش 180-700 م بوده، با بیشه‌های سیرنم ایکوتاری (گلیّه) پوشیده شده است. سیرّه از دو قطارکوه اساسی عبارت است: کاردلیره‌های شرقی و غربی، که ولقانهای خاموششده (چمبارسا، 6267 م) و عملکننده (کاتاپخ و غ .) دارند؛ نشیبی کوهها را بیشه‌های سیرنم و پشتکوهخای بینیکوهی و خمیدا را مرغزارها فرا گرفته‌اند. کاسته پستیهای نزدیکوهی و پشتکوههای نزدیساهیلی را در بر می‌گیرد؛ در شمالش بیشه‌های سرنم تراپیکی و در جنوب آن دشتهای خشک و نیمبییابانهای بتّه‌زار واقع گشته‌اند. 52% حدود ه. بیشه‌زار است. اقلیمت ایکوتاری، ایکوتاری کوهی و در جنوب سوباکوتاری. هرار. میانة ماهانه در کیتا قریب 13°س، در جنوب از 23 تا 27*س. بارشات سالانه از 100 مّ (در جن .) تا 6000 مّ در نشیبیهای شرکی کوهای اند. دریاهای کلانش: گویس، پتومیا، نپا، تیگری.

ز قدیم در حدود ه. قبیله‌های هندوها زندگی می‌کردند؛ در ا. 15 این جایها را انگها و در ا. 16 کانکیستدارهای اسپنی ضبط نمودند. در وقت حکمرانی مستملکداران اسپنی شکلهای گوناگون استثمار فئودالی و زحمت غلامان زنگی از افریکه آورده شده وجود داشت. در رفت جنگ برای استقلالیّت مستملکه‌های اسپنی در امریکا (1810-26) حکمرانی اسپنها در حدود ه. سرنگون گشت (1822). تا س. 1830 با نام ولایت کیتا در هیت کالمبیة کبیر بود. از س. 1830 دولت مستقل-ریسپوبلیکه. س. 1852 غلامداری برهم داده شد. از آخ. ا. 19 در ه. کاپیتال خارجی (اساساً انگلیسی و پگیمالیمیریکایی) جاری شد. س. 1926 پرتیة کمونیستی ه. تأسیس یافت. در سالهای جنگ دوّم جهانی ه. مناسبتش را با مملکتهای بلوک فاشیستی کند (1942). س-های 1944-46 به هیت حاکمیت نمایندگان کمونیستها، ساتسیلیستها و دیگ. تشکیلاتهای دموکراتی داخل شده بودند. در سالهای بعدجنگی تابعیت مملکت به ماناپالیة امیریکایی دوام داشت. بعد تبدّلات دولتی س. 1972 حاکمیت غربیان سیاستی را پیش گرفت، که برای محافظت استقلالیت، بایگری ملّی و مستحکم کردن سیکتار دولتی در اقتصادیات نگرانیده شده بود. س. 1979 حاکمیت به دست حکومت گرجدنی گذشت. از س. 1945 ه. با ا.ج.ش.س. علاقة دیپلماتی دارد.

ه. مملکت اگرری بوده، اقتصادیاتش اساساً به کاپیتال شمه و بریتنیة کبیر تابع است. زمینداران کلان بسیارند. قریب 23% حدود ه. کشت و کار کرده می‌شود. زراعتهای اساسی خ. ق. بنن (در ایکسپارت در جهان جایی سوّم را اشغال می‌کند) ، قهوه، کاکئو، شالی، جواریمکّه، نیشکر، مغز نارگیل و سایه. سبزه‌وات، ارخیس، پخته، تماکو نیز کشت می‌کنند. گاو، خوک، گوسفند، بز می‌پرورند. نیفت، طلا، نقره استخراج کرده می‌شود. ساحه‌های اساسی صناعتش: تحویل نیفت، خوراکواری، بافندگی. تول عمومی ر. آ. 1169 کم، راههای اتومبیلگرد 35، 6 هز. کم (1984).

بندرگاه کلان بهری‌اش: بلا گولکیل، له-لیبیرتد. به خارجه نیفت، بنن، قهوه، کاکئو می‌برارد. شریکان تجارتی‌اش: شمه، ژاپن، مملکتهای ااس و مملکتهای امیریکة لاتینی. وادید پول-سکری.