چوگان‌بازی

چوگانبازی، نوع ‌بازی اسپورتی را گویند، که از قدیمولییام بین مردم مشرقزمین و دیگ. خلقهای عالم معمول بود. ‌بازی چوگان (چوگان پیاده یا خاکّیی بالای علف) هنوز در هزارة 2 تا م. در مصر، ایران، یونان، قطعة امریکا، ژاپن و غ. وجود داشت. ا. 19 در اوراپه کلوبهای خاکّیی روی علف پیدا شدند؛ س. 1875 اسّاتسیتسیة چوگان‌بازی لاندان قاعده‌های بازی را ترتیب داد. از س. 1908 (به جز سالهای 1912 و 1924) مسابقه‌های چوگان‌بازی بین مردان و از س. 1980 بین زنان به پراگرمّة بازیهای المپیک داخل کرده شد. چوگان‌بازی یکی از بازیهای باستانی خلق تاجیک بوده، تاریخ هزارساله دارد. در سرچشمه‌های ادبی و تاریخی، مخصوصاً در «شاهنامه» راجع به آن معلومات زیادی داده می‌شود. چوگان‌بازی در عصرهای 9-10 بین تاجیکان خیلی معمول بود. بنا بر ذکر مؤلف «تاریخ سیستان» در ریگستان بخارا مسابقة چوگان‌بازی برپا گردیده است، که در آن بیشتر از 12 هز. سوارگان اشتراک کرده بودند. در بین تاجیکان دو خیل چوگان‌بازی .: سواره و پیاده معمول بود. در چوگان‌بازی سواره دو دسته بازینگران 4-نفری (2 نف. هجومکننده و 2 نف. محافظت‌گر) مسابقه می‌کنند. میدان ‌باز 275x 150 ب 230×130 م بوده، بر دروازه 4 م و درازی‌اش 152-156 سم است. ‌بازی به 6 دورة 15 دقیقگی تقسیم می‌شود. چوگان‌بازی سواره اساساً ده ر رسّ تاجیکستان (خصوصاً پامیر) ، آذربایجان و گرجستان مشاهده می‌شود. چوگان‌باز پیاده باشد، در تمام مملکتها با نام «خاکّیی بالای علف» مشهور است. از س. 1972 کامندة مردانة چوگان‌بازی پیادة تاجیکستان در مسابقه‌ها اشتراک می‌نماید.             یه. تورسوناو.