باشیشگاه سای سییاد

سای سییاد، باششگاه، یکی از ëدگاریهای آرشیالوگی دورة می‌زالیت و نیالیت، که در ساحل چپ درë وخش واقع بود. سال 1965 آرشیالوگ ا. x. یوسفاو آن را کشف نموده، تا سال 1972 حفریëت گذرانید. قَبَتهای مسکن عصر سنگ سای سیëد از گلریگ غفسی‌اش 1-3، 1 م عبارت بوده، در آن خرابه‌های بناها، اشیاهای منسوب به عصر برنجی، ابتدای عصر آهن، عتیقه و عصرهای میëنه (سفال، پیکان، درفش و سوزنهای برنجی، تنگة نقرگی دورة ساسانیان، اسبابهای آرایش-شدّة مرجان، توگمه‌های برگ‌شکل برنجی) باقی مانده‌اند. از سای سیëد 2800 آلت سنگی، چقماقسنگی و استخوانی به دست آمدند. حفریات باششگاه آتشدانهای زیاد و تواره‌های سنگی را نیز آشکار کرد. در نتیجة تدقیق متریال سای سیëد اëن گردید، که اساس اقتصادی خواجگی قبیله‌های مدنیّت حصار را چارواداری ایلاقی تشکیل می‌کرده است. سای سیëد ëدگاری مهم به شمار رفته، در بارة مدنیت و خواجگی قبیله‌های کوهستان آسیای میانه در دورة می‌زالیت و نیالیت معلومات داد. حالا در جای سای سیëد آب‌انبار نارک بنیاد گردیده است.

                                                                                                       ا. یوسفاو.