بازیهای المپیک

بازیهای الیمپی، 1) عید و مسابقه‌های عامّوی در یونان قدیم. موافیک عنعنة تاریخی از سال 776 تا میلاد هر 4 سال یک بار در شهرچة عالمپ (شمال غربی پیلاپانّیس ولایت ایلیده) برگزار می‌گردید. به این مناسبت در این جا ورزشگاهها، حوضهای شناوری، گیمنسیه (مشقگاه) ، حرمها و غیره ساخته می‌شدند. در میدان مخصوص محصولات خواجگی خلق نمایش داده می‌شد. در رفت بازیهای المپیک برابر ورزشگران عالمان، فیلسوفان، نوازندگان و رسّامان مشهور و اربابان دولتی نیز جمع می‌آمدند. روزهای آمد و بازگشت ورزشگران در بازیهای عالمپی یونان قدیم آتش‌بست مقدّس اعلان کرده می‌شد. در مسابقه ورزشگ­ران از روی وزنبرداری، شمشیرزنی، نیزپرتایی، کمانوری، مشت‌زنی (باکس) ، دویدن و غیره قوّه‌آزمایی نموده، عنعنه‌های گوناگون را اجرا می‌کردند. در مسابقه فقط مردها اشتراک می‌نمودند. برای زنها بازیهای علی‌حده تشکیل می‌کردند. غالبان با مکافاتها سرفراز می‌گردیدند. تحفة اساسی تاج سر از نوده‌های درخت زیتون با کارد طلایی بریده شده بود. برگزاری بازیهای المپیک در عصر 4 بعد به جای بت‌پرستی گسترش یافتن دین مسیحی منع کرده شد. 2) کلانترین مجموع مسابقه‌های بینلمیللی زمان حاضره. اساس‌گذار بازیهای عالمپی معاصر-شهروند فرانسه بران پیر دی کوبیرتین. شرط، قاعده و نظامنامه‌های بازیهای عالمپی را کانگریسّ بینلمیللی سال 1894-ام پاریس، که در آن نمایندگان 34 مملکت شرکت داشتند، مویین کرده است. مقام راهبریکنندة بازیهای عالمپی معاصر کمیتة بینلمیللی المپیک می‌باشد. نخستین بازیهای عالمپی معاصر سال 1896 در شهر عفنه (یونان) برگزار گردید. از سال 1924 تا امروز بازیهای عالمپی زمستانه نیز بر­‌گذار می‌گردند. بازیهای عالمپی vi (1916) ، 12 (1940) و 13 (1944) از سبب جنگهای یکم و دوّم جهانی برگزار نشده‌اند. اوّلین شرکتدار بازیهای المپیک از تاجیکستان ورزشگر-قایقران ابراهیم حسناو (سال 1960، در بازیهای عالمپی 17 شهر روم اتالیا) می‌باشد. ورزشگر یوریی لابناو در بازیهای عالمپی 20 مونیخ (1972) عاید به قایقرانی غالب آمد. زیبونیسا رستماوه در بازیهای عالمپی 21 مانریل (1976) عاید به کمانوری صاحب مدال برنجی گردید. در بازیهای عالمپی 22 مسکو (1980) انتالیی ستراستین عاید به پنج‌حربة معاصر صاحب دو مدال طلا (در هیت دسته و شخصی) و یوریی لابناو صاحب مدال برنجی گشته‌اند. سال 1992 ورزشگر تاجیک اندریی ابدولییف در گرزپرتایی چمپیون بازیهای عالمپی شهر برسیلا­نه (اسپنیه) شد. در سالهای صاحب‌استقلالی تاجیکستان در بازیهای عالمپی 21x پیکین (2008) یوسف عبدالسّلاماو عاید به گشتین طرز آزاد جای 2-یوم، رسول باقییف عاید به گشتین دزیودا جای 3-یوم و مشت‌زندوختر تاجیک موزونه چارییوه در المپیادة لاندان (2013) صاحب مدال برنجی گردیدند.