بازیافت
، در حقوق یافتن چیز گمشده از طرف کسی، که برای این او دارای حقوق و عهدهداریهای مویین میگردد. طبق طلبات قانون شخصی، که اشیای گمشده را یافته است، عهدهدار است شخص گمکردة اشیا یا دیگر شخص به او شناس را، که حقوق گرفتن مال را دارند، آگاه سازد و اشیا را برگرداند. اگر اشیا در بنا یا نقلیات یافت شده باشد، باید به نمایندة صاحب این بنا یا واسطة نقلیات سپاریده شود. شخصی، که به او اشیای یافته شده سپرده میشود، حقوق و عهدهداری شخص اشیایافته را پیدا میکند. در صورت نامعلوم بودن شخص دارای حقوق طلب کردن اشیای یافتشوده یا عنیق نبودن محل اقامت او شخص اشیایافته وظیفهدار است، به میلیتسیه یا مقام دخلدار دولتی خبر دهد. شخص اشیایافته حقوق در خود نگاه داشتن آن یا سپاریدن برای نگاهداشت به میلیتسیه یا به مقامات محلی خاکیمیّت دولتی، یا شخص مویینّمودة آنها را دارد. اشیای زود ویرانشونده یا اشیای را، که خراجات نگاهداریاش نسبت به ارزش آن خیلی زیاد است، شخص اشیایافته میتواند فروشد و عاید به مبلغ فروش دلیل خطّی تصدیقکننده گیرد. مبلغ از فروش بازیافتشده به دستامده باید به شخصی، که به گرفتن آن حقوق دارد، برگردانیده شود. شخص اشیا را بازیافتنموده برای گم کردن یا علّتناک کردن اشیا تنها در حالتهای قصداً یا بیاحتیاطی دغل و به اندازة ارزش اشیا مسئولیت دارد (مادّة 251 کگ جمهوری تاجیکستان). با سپری شدن شش ماه از روز مراجعت به میلیتسیه یا مقام دخلدار دولتی عاید به بازیافت اشیا، اگر شخص به گرفتن اشیا حقوقدار مویین نگردد و از حقوق خود به اشیا به شخص اشیا را یافته، یا میلیتسیه، یا مقام دخلدار عرض نکند، در آن صورت شخص اشیایافته به آن حقوق مالکی پیدا میکند. در مورد از صاحبی کردن دست کشیدن شخص اشیایافته آن به مالکیّت دولت میگذرد (مادّة 252 کگ جمهوری تاجیکستان).
شخسی، که اشیا را بازیافت نموده، به شخص به گرفتن آن وکالتدار سپاریده است، برای از او و در صورت به مالیکیّت دولت گذشتن اشیا از مقام دخلدار دولتی طلب کردن جبران خراجات ضروری وابسته به نگاهداشت، برگردانیدن یا فروش اشیا، اینچنین جوبران خراجات یافتن شخص به گرفتن اشیا وکالتدار حقوق دارد. شخص اشیایافته برای بازیافت حقوق دارد از شخصی، که به گرفتن اشیا وکالتدار شده است، تا بیست فایض ارزش اشیا پاداش طلب نماید. اگر خوجّت یا اشیای دیگر یافته شده تنها برای شخص به گرفتن آن وکالتدار دارای ارزش باشد، اندازة پاداش طبق سازشنامة بین آنها، در صورت به سازش نیامد ان-از جانب سود مویین کرده میشود. اگر شخص به تلب کرده گرفتن اشیا وکالتدارشده برای برگردانیدن اشیای گمشده به طور عامّوی مکافات اعلان کرده باشد، پاداش مطابق شرط به طور عامّوی اعلانشده پرداخته میشود. شخص اشیا را بازیافتنموده حقوق دارد، تا لحظة پرداخت پاداش به غیر از حجّتی، که تنها از جانب شخص به طلب کرده گرفتن آن وکالتدار استفاده شدنش ممکن است، اشیای یافتهاش را نگاه دارد. در صورت اطّلاع ندادن شخص چیزیافته از بازیافت آن و کوشش برای پنهان داشتن آن مسئلة حقوق به پاداش به میان نمیآید (مادّة 253 کگ جمهوری تاجیکستان). هنگام در این زمینه به میان آمدن بحث آن از طرف سود طبق مقرّرات کمگ جمهوری تاجیکستان در مرافعة دعوت بررسی میگردد.
دبیات: کادکس گرجدنی جموهوری تاجیکستان. ک، اسم i. دوشنبه، 1999.
د. عبداللهاف.