بار آگی نیلی

بار آگی نیلی (19. 6. 1922، کاپینگگین، دنیه-8. 9. 2009، همان جا) ، فیزیک دنییگی، یکی از مؤلفان ما­دیل کالّیکتیو (عمومیتدادشده)-ا هسته، پروفسور (1956) ، عضو آکادمی شاهی دنیه (1955). در عایلة مرگریت و نیلس بار تولد شده، در بین فیزیکهای مشهور و. پول و و. هیزینبیرگ به وایه رسیده است. سال 1940 بعد چند ماه اشغال دنیه از جانب آلمان فاشیستی به انیویرسیتیت کاپینگگین داخل شد. سال 1943 با قوّه‌های مقابلت به انگلیه گریزانیده شد. چون یاور ن. بار در کارکرد لایحة اتم اشتراک کرده است. سالهای 1944-45 کارمند لبارتاریة ملّی لاس-الماس (ایالات متحدة امریکا) بود. سال 1945 به د­نیه برگشته، آموزش را دوام داد و به درجة م­گیستر رسید. از سال 1946 کارمند انستیتوت فیزیکة نظریه‌وی نیلس بار. در انیویرسیتیتهای پرینستان و کالمبیه تجربه آموخته است. در آن جا با ج. ریینواتیر و ب. ماتّیلسان کار کرد. کار یکجای آنها در ابتدای سالهای 50 عصر 20 برای انکشاف دادن، به اصطلاح، «مدل کال­لیکتیو (عمومیتدادشده)-ا هسته» امکان داد. سال 1958 یکجا با د. پینس مدل فوقولجاریشوی هسته را پیشنهاد کرده، امکان موجودیّت فوقولجاریشوی ادرانها را در هسته‌ها تخمین نمود. یکجایه با ماتّیلسان و ریینواتیر «برای کشف رابطة متقابلة بین حرکت کالّیکتیوی و حرکت ذرّة علی‌حده در هستة اتم و انکشاف هستة اتم، که از همین رابطة متقابله برمی‌آید» سزاوار مکافات نا­بیل گردید (1975). در برابر کار در انستیتوت بار در انیویرسیتیت کاپینگگین درس می‌گفت. دیرکتور انستیتوت بار (1962-70) ، از سال 1957 در راهبریّت انستیتوت فیزیکة اتمی نظریه‌وی کار کرد و سالهای 1975-81 دیرکتور آن بود. سپس، تا آخر عمر آموزگاری می‌کرد. عضو یک قطار آکادمیهای جهان بود.

ن. سلیماو.