بالامیتر

بالامیتر (یونانی بالی – نور و… متر) ، اسباب برای چِن کردن ‌افکنیشات الکترومگنیته (اساساً اینفره‌سرخ) ، که در اساس تغییریابی مقاومت الکتریکی مادّة به حرارت حسّاس ساخته شده است. بالامیتر را سال 1878 منجّم و فیزیک امریکایی س. پ. لینگل (1834-1906) اختراع کرده است. قسم اساسی بالامیتر لوحچة نهایت تُنُک (مثلاً، از پلتینه یا یگان ناقل دیگر) است، که برای بهتر فرو بردن ‌افکنیشات سیاه کرده شده است. بنا بر تو­نوک بودن لوحچه تحت تأثیر ‌افکنیشات زود گرم شده، مقاومتش تغییر می‌یابد. بالامیترها دو نمود می‌ش­وند: فلزی و نیمناقیلی. بالامیترهای فلزی از پلتینه، نیکل، طلا ساخته شده، به توسط ورودگاه ترنسفارمتار نصب کرده می‌شوند، چون که مقاومتشان کم است. بالامیتر نیمناقیلی از دو تیرمیستار نواری (غفسیشان تا 10 مکم) عبارت بوده، از خوله‌های نیکل، کوبالت، منگن ساخته می‌شود. تیرمیستار یکم آن فعال بوده، ‌افکنیشات را فرو می‌برد. تیرمیستار دوّم (احتیاطی) از ‌افکنیشا­ت بیرونه ایمن است و برای جبران تغییرات حرارت محیط خدمت می‌کند. با بالامیترها حرارت ابژکتهای دست‌نارس یا مسافه‌اشان گوناگون نیز چِن کرده می‌ش­وند. بالامیترهای تیرماریزیستاری اوّلین در ردیفهای مسنوی زمین نصب کرده شده بودند. بالامیتر به همة سپیکتر ‌افکنیشات حسّاس است، ولی آن را اساساً در اختر‌شناسی (استرانامیه) برای به قید گرفتن ‌افکنیشات درازی موجش نهایت کوتاه (سوبمیلّیمیتری) استفاده می‌برند.

م. خالاو.