باقیر خرده‌ای کاشانی

باقیری خوردیی کاشانی مولانا محمّدباقیر خرده‌فروش، متخلّص به باقر (فوت 1629، برهانپور هندوستان) ، شاعر فارسی‌زبان هندوستان. سبب با نام خرده‌ای مشهور بودن این شخص را مؤلف «تذکرة میخانه» ابدونّبی فخروزّمانی در آن دانسته است، که او به خرده‌فروشی (ریزوار‌فروشی) مشغول بوده است. سید نفیسی زادگاهش را دیهه خرده گفته است. در شعر شاگرد و پیرو محتشم کاشانی، در خط شاگرد میر معز‌الدّین محمّد کاشانی بود. در منبعها از باقر چون استاد خطّ نستعلیق یاد کرده‌اند. در جوانی به مذهب نقطویه گروید. پیروان این مذهب از جانب شاه عبّاس صفوی (حکمرانی 1588-1629) بتعقیبات دچار آمدند. باقر با میانروی وزیر شاه عبّاس از قتل رها یافته، پس از سرگردانیها در عراق، کاشان، خراسان عازم هند شد و در دربار حاکمان شهرهای احمدنگر، بیجاپور، بنگاله به خدمت درآمده، تأمین معاش می‌کرد. موافق اتّیلای ادیب و تذکره‌‌نگار ابدولباقی نهاوندی («ماسیر رهی­می») باقر صاحب دیوانی عبارت از 12 هزار بیت و ساقی‌نامه‌ای بوده است. ابیات زیرین نمونه‌ای از اشعار باقر می‌باشند:

شب نالة من گوشزد مرغ چمن شد،

بیچاره گرفتار گرفتاری من شد.

***

یا رب، آن سوز فگن در دل دیوانة ما،

ک کلم آید و آتش برد از خانة ما.

 ***

رفتی و بشکست از دوری تو

در دیده‌ام اشک، در سینه‌ام آه.

                                                                                                                                                ش. محمّدی‌اف.