باقیر
ابن عثمان بخاری اچّی، سیّدباقیر، محمّدباقیر ابن عثمان ابن داوود ابن شکرالله (فوت تقریباً 1687) ، شاعر، عارف و فقیه فارسیزبان هندوستان. از نبیرگان (بازماندگان)-ا سیّدجلالالدّین بخاری، معروف به جهانیان جهانگشت (1308-1383). سیّدجلالالدّین نخستین کسیست، که از بخارا به نیمجزیرة هند کوچید و سلسلة سادات بخاری را در روستای اچّة هندوستان بنیاد نهاد. نیاگان باقر «دیوان» لقب گرفته، با همین کنییّت در اچّه و اطراف آن معروف گشته بودند. باقر در روستای اچّه در موضع بهاولیپور، آستان پنهاب (حاضره جمهوری اسلامی پاکستان) زاده شد. دانشهای رسمی دور را در نزد پدرش و سیّد شمسالدّین-مخدوم امام بخاری گوجراتی آموخت. بعد از آن به تصوّف رویی آورده، از پدرش خرقة خلافت پوشید. بعدن به چلّنشینی و عزلت، به ارشاد و تبلیغ مشغول گردید. باقر چندی در تته-یکی از شهرهای سند زیسته است. سالهای زندگی وهای به روزگار پادشاهی شاهیجهان (1628-1658) و اورنگزیب (1658-1707) راست میآید. محمّدعلی ابن شیخ ابدولواسیع صوفی و سیّدکبر ابن سیّدهامید از شاگردان باقر بودند و در مسافرتها او را همراهی کردهاند. از آثار بمیراسماندة باقر تنها «جواهر و-ل-اولیا» تا زمان ما رسیده است. موافق معلومات خود باقر در «جواهر و-ل-اولیا» او با نامهای «اکبر جلالی»، «باقر و-ل-مرادات»، «خمست و-ل-انوار» اثرها داشته است، ولی آنها دسترس محقّقان نگردیدهاند.
ف. محمداللهاف.