بایل جان ایندریو

بایل جان ایندریو (10. 3. 1916-19. 11. 1978، منچیستیر) ، شرق‌شناس انگلیس. پروفسور دانشگاه منچیستیر (1966). پدرش کتاب‌فروش و کتابشناس بود، آثار ادبی را از زبانهای لاتینی، فرانسوی قدیم، اسپانیایی، پار-توگلی به انگلیسی ترجمه می‌کرد. بایل تحصیل ابتدایی را در نزد پدرش آغاز  کرده، زبانهای لاتینی و یونانی را آموخت. در دانشگاه شهر برمینگیم یک سال زبان آلمانی، در دانشگاه برلین و دانشگاه گیاتّینگین نزد استادان خود هنس هینریخ شیدیر و آلف خینسین، مرتین هرتمن زبانهای فارسی قدیم، اوستایی، پهلویی، عربی، ترکی، تاریخ کشورهای شرق و دینها را آموخت. پیش از آغاز جنگ دوّم جهانی به انگلیه برگشت و در دانشکدة مطالعات‌ شرقی دانشگاه لاندان و دانشگاه منچیستیر (1950-66) کار کرد.

بیش از 90 اثر بایل-کتابها، مقاله‌ها، ترجمه‌هایش از آثار تاریخی فارس-تاجیک به طبع رسیده‌اند. بایل متخصص ساحة تاریخ مغول بود. در این بابت کار نسبتاً مهمّ او ترجمة انگلیسی «تاریخ جهانکُشایی» جوینی (1958، در دو جلد) ، ترجمة بخشهایی از «جامع و-ت-تواریخ» رشید‌الدّین فضل‌الله (1971) ، مقاله‌های «در بارة القابی، که در کتاب جوینی به بعضی از شاهزادگان مغول داده شده است» (1959) ، «فرمانروایی مغول در افغانستان و هند به روایت «طبقات ناصری» جزجانی» (1963) ، «رشید‌الدّین نخستین تاریخ‌نگار جهان» (1968) و غیره می‌با­شند. به کلم بایل چون استاد زبان فارسی و محقّق ادبیات فارسی کتابها و مقاله‌هایی از قبیل «ادبیات فارسی امروز» (1957) ، «عمر خییام: اخترشناس، ریاضی‌دان و شاعر» (1975) ، «سالشماری سفرهای سعدی» (1974) ، ترجمة انگلیسی «الهینامه» عطّار (1974) ، «مثنویهای مذهبی فرید‌الدّین عطّار» (1979) ، «دستور زبان فارسی امروز» (1966) و غیره تعلق دارند. 25 مقالة بایل در «دائرة‌المعارف اسلام»، 4 مقاله در «بریتنّیکه» به طبع رسیده‌اند. بایل محرر جلد پنجم «تاریخ کیمبریج ایران» و مؤلف یکی از مقاله‌های آن (در بارة ایلخانیان) بود.

م. دلاوراف.