بایزید 2

بایزید 2 (1447-26. 5. 1512) ، سلطان امپراتوری عثمانیان (1481-151) ، پسر کلان سلطان محمّد 2 و همزمان شاه اسماعیل i صفوی. بایزید 2 از روی اعتقاد افزون و پشتیبانی طریقت دینی لقب «ولی» را صاحب شده است. بایزید 2 هنگام رقابتش برای تخت و تاج با برادرش جم به پشتیبانی سپاهیان یکه‌چین ینیچرها تکیه نموده، سال 1482 جانبداران او را شکست می‌دهد. برادرش ناچار به اروپا فرار نموده، با دستگیری حکومتداران وینیتسیه و دیگر کشورهای اروپایی سوی استنبول بارها تهدید و کوشش لشکرکشی می‌کند. تا لحظة مرگ جم (1495) بین برادران برای تخت و تاج رقابت ادامه‌ داشت. بایزید 2 برای باز گرداندن زمینهای مضافات دلمتسیه و حدودهای ایگیی با وینیسیه جنگ 4-ساله برده (1499-1503) ، نیروهای خشکی‌گرد و بهری آنها را شکست می‌دهد و قسمت یونان جنوبی را پرّه ضبط می‌کند. دیرتر او موقع امپراتوری عثمانیان را در قسمت جنوب شرقی اروپا (باسنیه، گیرساگاوینه، مال­داوه) وسعت می‌بخشد. او با مجارستان و لهستان نیز نبردهای پیگیرانه برده، سال 1501 موقع امپراتوری عثمانیان را در ساحلهای شرقی بهر سیاه استوار می‌نماید. و. ممالک مصر و سوریّه را تحت وصایت آورده، با سلالة صفویان ایران برای مستحکم نمودن حدودهای مرزی مبارزه‌های آشکار و نهان می‌برد. مطابق معلومات «تاریخ عالم‌آرای عبّاسی»، بایزید 2 به شاعر و متفکّر معروف جامی توجّوخ خاصه داشته، به فرهنگ فارسی و مذهب حنفی ارج می‌گذاشت. بایزید 2 این حال تاریخ‌نگار کمال پاشازاده را به تألیف تاریخ امپی­ریة عثمانیان وادار کرده است. در استنبول و اندریناپال چندین مسجد جامع بنیاد کرده است، که یکی از آنها مسجد جامی بایزید می‌باشد. بر اثر ناآرامیهای پایین عمر، که بین پسرانش سر زده بود، او ماه آوریل 1512 تخت و تاج را به پسرش سلیم i (1512-1520) وا‌گذار نموده، بعد دو ماه می‌فوتد.

دبیات: لیویس رفال. آسمنسکیه تورتسیه. مسکو. 2004.

ب. عبدالرحماناو.