همد فیز

فیز احمد فیز (1911، شهر سیالکوت مضافات پنجاب-1985) ، شاعر، منقّد و ارباب جمعیّتی پاکستان. به زبان اردو می‌نوشت.

ز عایلة حقوق‌شناس. سالهای زیاد در گزیته‌های «پاکستان تیمس»، «امروز» و گزیتة هفتینة «لیل و نهار» وظیفة محرری را به عهده داشت. فیز سالهایه 30-40 با نظریة مارکسیستی و لنینی شناس شده بود. یکی از مؤسسان انجوی من نویسودگان ترقّی‌پرور هندوستان. سال 1936 در کنفرانس نخستین این انجمن شرکت کرد. فیز یکی ه‌ا تشبثکاران کنفرانس 1-ام نویسندگان ترقکی‌پرور پاکستان در لاهور بود (1949). سال 1950 با تشبث فیز در پاکستان حرکت مبارزان صلح آغاز یافت. فیز کاتب ژنرالی کامیتیت صلح پاکستان (1950) و اعضای ساویت عمومی‌جهانی صلح (1951) انتخاب شد. سالهای 1951-55 در حبس بود.

فیز پس از آزاد گردیدن از حبس فعالیّت ایجادی و جمعیّتیش را دوام داد. لوریت مکافات بینلخلقی صلح برای مستحکم کردن صلح بین خلقها (1962). لیریکة فیز آهنگ بلند گرجدنی دارد. در بسیار شعرهای او مسئله‌های مهمّ سیاسی به میان گذاشته شده‌اند. بیشتر قصیده، غزل و مرثیه سروده است. شعرهایش در کتابهای «نقش فریدی» (1941) ، «دست صبا» (1952) ، «زنداننامه» (1957) ، «دست ته سنگ» (1963) و «سر وادی سینا» (1971) فراهم آمده‌اند.

کیتاب فیز «میزان» (1962) سلسلة مقاله‌های ادبی و تنقیدی مؤلف را در بر می‌گیرد. مکتوبهای از حبسخانه نوشتة شاعر در کتاب «صلیب تیریزة من» (1971) به طبع رسیده‌اند. فیز بارها به اتّفاق ساویتی آمده است. و در کنفرانس نویسندگانّ مملکتهای آسیا و افریکه (تاشکینت، 1968) ، جشن 1100-سالگی زادروز رودکی (1958) ، 100-سالگی تولد عینی (1978) اشتراک داشت. م. تورسونااده، که با فیز دوست بود؛ در داستان «جان شیرین» فیز را به نیکی یاد می‌کند. اشعار فیز در مطبوعات تاجیکستان به طبع رسیده‌اند.

ه. غفّاراش.