عبدالرحمان سمرقندی، میرزا ملّا عبدالرحمان ابن محمّدلتیف مستجیر سمرقندی (سال توّلّود و وفات نامعلوم) ، سییاه، مترجم، راهبلد و همکار عالمان روس در آموزش ایتناگرفیه و جغرافی آسیای میانه.
بدورّهمان سمرقندی اصلاً ترجمان و راهبلد شرقشناس و گیاگرف روس عبدالرحمان سمرقندی ا. ل. کن در ایکسپیدیتسیة اسکندرکول (1870) در بالاآب دریای زرافشان (از ناحیة پنجکینت تا دیهه پلداریک نواحی کوهستان مستچاه و وادی دریای یگناب بود.
خاتیراتش را با نام «روزنامة سفر اسکندرکول» (از 25 آوریل تا 27 ژوئن 1870) تألیف نموده است، که آن برای آموختن تاریخ، زبان، رسم و آیین خلقهای آسیای میانه، خصوصاً خلق تاجیک ارزش مهم علمی دارد. عبدالرحمان سمرقندی به بخارا، شهرِ سبز، خیوه نیز سفر کرده خاطراتش را نوشته است.
در سفرنامة ترکستانیاش (1873) در بارة کوچیدن بعضی قبیلخا و به خوارزم آمدن ترکمنها، معلومات ارزشمند داده است. او سال 1872 بعد تماشای نمایشگاه پالیتیخنیکی مسکو خاطراتش را به عنوان «روزنامة ویستوکة مسکاب» تألیف کرده است.