عبدالقادر گیلانی ابن عبوسالیه موسی ابن عبدالله ابن یحیی، معروف به غوصولعزم (1076، گیلان-1168، بغداد) ، متفکّر، متصوّف، اساسگذار جریان قادریه. عبدالقادر گیلانی در سن 18-سالگی به بغداد آمده از ابوزکریای تبریزی علمهای معمول زمانش را آموخت، فقه و تصوّف را بغایت خوب میدانست.
تعلیمات تصوّفی او به مذهبهای شافعیه و حنبلیه نزدیکی داشت. مطابق اتّیلای مأخذها عبدالقادر گیلانی بیشتر به واعظی مشغول بوده، در آخر عمرش گوشهنشینی را اختیار نموده است. کرامات فراوانی را به او نسبت میدهند.
ز عبدالقادر گیلانی میراث گرانبهای علمی بسیاری باقی مانده است، که اساسیترینشان اینهایند: «فوتوه-ال-غیب»، «بشایر-ال-هرات»، «ال-غنیت-ات-طالبیه»، «ال-فتح-عور-ربّانی ول-فیز-عور-رحمانی»؛ «مولفّزات قادریه» و مجموعة نامههای موللیف به عنوان «مکتوبات و قطب-ال-محقّقین و غوص-ال-خلایق». ترجومه و تفسیر تاجیکی قولهای شیخ ابوالمعالی محمّد ابن عبدالله (وفاتش 1095) نیز به قلم عبدالقادر گیلانی منسوب میباشد.